Warmtepomp: wat is het? + Prijs, soorten en voordelen

Wat is een warmtepomp nu precies?

Een warmtepomp is een systeem dat warmte uit de omgeving haalt en deze warmte gebruikt om een gebouw te verwarmen of te koelen.

De voordelen van een warmtepomp zijn onder andere energie-efficiëntie, lagere verwarmingskosten, verminderde CO2-uitstoot en milieuvriendelijkheid. Hoewel warmtepompen initiële investeringskosten met zich meebrengen, kunnen ze op de lange termijn besparingen opleveren door lagere energiekosten.

Warmtepomp versus warmtepompboiler

Een warmtepomp en een warmtepompboiler zijn beide systemen die warmte uit de omgeving halen, maar ze hebben verschillende toepassingen.

Een warmtepomp verwarmt water door warmte uit de omgeving te halen en deze over te brengen naar een watercircuit. Dit watercircuit kan worden gebruikt voor de centrale verwarming van het gebouw en ook voor het leveren van warm water voor kranen en douches.

Een warmtepompboiler daarentegen verwarmt alleen water en wordt meestal gebruikt voor het leveren van warm water in huishoudens. Het haalt warmte uit de omgevingslucht en gebruikt deze om het water in de boiler op te warmen.

Installeren van een warmtepomp bij nieuwbouwprojecten versus een renovatie

Bij renovaties kunnen er echter enkele uitdagingen zijn bij het installeren van een warmtepomp. Afhankelijk van de bestaande infrastructuur en de staat van het gebouw, kunnen aanpassingen nodig zijn om de warmtepomp te integreren.

Bij nieuwbouwprojecten heeft men vaak meer flexibiliteit bij het ontwerpen en installeren van de verwarmings- en koelsystemen, waaronder warmtepompen. Het is mogelijk om het gebouw zodanig te ontwerpen dat het optimaal gebruikmaakt van de warmtepomp, bijvoorbeeld door een goede isolatie en luchtdichtheid te garanderen.

Warmtepomp prijs 2025

De kosten van een warmtepompsysteem voor huisverwarming variëren afhankelijk van het type warmtepomp. Hoewel warmtepompen duurder zijn dan alternatieve verwarmingssystemen, worden deze kosten gecompenseerd door het lage energieverbruik en de relatief korte terugverdientijd.

Hier is een overzicht van de gemiddelde prijzen per type warmtepomp:

Bestaan er premies en subsidies?

In 2025 zijn er verschillende interessante premies beschikbaar voor warmtepompen, waarmee je een aanzienlijk bedrag kunt terugkrijgen van de aankoopkosten. Hier is een overzicht van de belangrijkste warmtepomp premies:

1. Mijn VerbouwPremie: via de Mijn VerbouwPremie kun je een mooie premie ontvangen voor de installatie van een nieuwe warmtepomp. Het exacte bedrag hangt voornamelijk af van het type warmtepomp en de inkomenscategorie waartoe je behoort.
2. Totaalrenovatiebonus of EPC-labelpremie: als je binnen 5 jaar minstens 3 energiebesparende maatregelen laat uitvoeren, heb je recht op de Totaalrenovatiebonus. Let op: de einddatum van je eerste investering moet vallen tussen 2017 en 2020. Als je nu pas begint met je (energetische) renovatie, moet je de EPC-labelpremie via Mijn VerbouwPremie aanvragen.

Hoeveel en welke typen warmtepompen bestaan er in België?

Er zijn verschillende types warmtepompen in uiteenlopende energieklassen die in België worden gebruikt. Hier zijn de meest voorkomende:

1. Water-water warmtepomp

Een water-water warmtepomp haalt warmte uit een waterbron, zoals een meer, rivier of put, en gebruikt deze warmte om een gebouw te verwarmen. Het werkt op basis van een gesloten circuit waarbij water door een buizensysteem circuleert. Dit type warmtepomp levert over het algemeen een hoog rendement en kan ook worden gebruikt voor passieve koeling.

2. Lucht-water warmtepomp

Een lucht-water warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze om water te verwarmen voor verwarmingsdoeleinden. Het is een van de meest voorkomende typen warmtepompen in België vanwege de eenvoudige installatie en het lagere investeringsniveau in vergelijking met andere typen. Lucht-water warmtepompen kunnen ook worden gebruikt voor de productie van warm tapwater.

3. Grond-water warmtepomp

Een grond-water warmtepomp onttrekt warmte aan de grond via een buizensysteem dat in de bodem is geïnstalleerd. Het werkt op basis van een gesloten circuit waarbij een vloeistof (meestal een mix van water en antivries) door de buizen circuleert. Deze warmte wordt vervolgens gebruikt voor de verwarming van het gebouw. Grond-water warmtepompen hebben over het algemeen een hoog rendement en zijn vooral geschikt voor goed geïsoleerde gebouwen.

4. Lucht-lucht warmtepomp

Een lucht-lucht warmtepomp haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt die om de lucht in een gebouw te verwarmen. De warme lucht wordt vervolgens via ventilatiekanalen verspreid in de verschillende ruimtes.

Lucht-lucht warmtepompen kunnen ook in omgekeerde modus werken om te koelen. Ze werken in dat geval als een soort aircosysteem.

Dit type warmtepomp is vooral populair in woningen waar geen centraal verwarmingssysteem aanwezig is.

5. Warmtepomppanelen

PVT-zonnepanelen of warmtepomppanelen combineren zonne-energie met de warmte van de buitenlucht om energie op te wekken. Deze combinatie is naast duurzaam ook ruimtebesparend. Wat maakt dat PVT-panelen uitermate geschikt zijn voor eerdere kleinere woningen of beperkte ruimte.

Welke soort warmtepomp heb je nodig?

Er zijn verschillende soorten warmtepompen beschikbaar, en de keuze voor het juiste type hangt af van verschillende factoren, zoals de beschikbare energiebron, de verwarmingsbehoeften, het budget en de specifieke vereisten van het gebouw. Hier zijn enkele veelvoorkomende soorten warmtepompen:

Hybride warmtepomp

Een hybride warmtepomp combineert een warmtepomp met een traditionele verwarmingsketel, meestal op basis van gas. De warmtepomp zorgt voor de basishoeveelheid verwarming, terwijl de ketel bijspringt op piekmomenten of bij extreme koude. Dit type warmtepomp kan een goede optie zijn voor bestaande huizen waarin het niet praktisch is om volledig over te schakelen naar een warmtepomp.

Elektrische warmtepomp

Een elektrische warmtepomp werkt volledig op elektriciteit en maakt gebruik van een compressor om warmte uit de omgeving te halen en deze te verhogen voor verwarmingsdoeleinden. Dit type warmtepomp kan efficiënt zijn, maar het is belangrijk om rekening te houden met de energiebron en de kosten van elektriciteit.

Ventilatiewarmtepomp

Een ventilatiewarmtepomp maakt gebruik van warmte uit de afgevoerde ventilatielucht om water te verwarmen. Het is met name geschikt voor goed geïsoleerde woningen met een mechanisch ventilatiesysteem. Het kan zorgen voor efficiënte warmteterugwinning en tegelijkertijd de energiekosten verlagen.

Hoeveel soorten warmtepomp bronnen zijn er?

Er zijn verschillende soorten warmtepompbronnen beschikbaar, die allemaal warmte leveren aan de warmtepomp voor gebruik in verwarming en warm water. Hier zijn de meest voorkomende soorten warmtepompbronnen:

1. Water-water

Deze warmtepompbron maakt gebruik van een waterbron, zoals een meer, rivier, vijver of grondwater, om warmte te leveren aan de warmtepomp. Het water wordt via een leidingsysteem naar de warmtepomp gebracht, waar de warmte wordt onttrokken voor verwarming. Water/water warmtepompen hebben meestal een hoog rendement, maar vereisen een geschikte waterbron in de buurt van het gebouw.

2. Lucht-water

Bij deze bron wordt warmte uit de buitenlucht gehaald en overgebracht naar water dat wordt gebruikt voor verwarming en warm water. Lucht/water warmtepompen zijn populair vanwege hun eenvoudige installatie en de mogelijkheid om warmte uit de buitenlucht te benutten. Ze zijn geschikt voor zowel nieuwbouw- als renovatieprojecten.

3. Brine-water

Brine-water warmtepompen maken gebruik van een grondlus of een bodemcollectorsysteem gevuld met een mengsel van water en antivries (brine). Dit systeem is begraven in de grond en haalt warmte uit de bodem. De warmte wordt vervolgens overgedragen aan het water dat wordt gebruikt voor verwarming. Brine/water warmtepompen hebben een hoog rendement en zijn met name geschikt voor goed geïsoleerde gebouwen.

4. Ventilatielucht-water

Deze warmtepompbron gebruikt de warmte uit de afgevoerde ventilatielucht van het gebouw om water te verwarmen. Het ventilatiesysteem zorgt ervoor dat de warmte wordt teruggewonnen en overgedragen aan het watercircuit van de warmtepomp. Ventilatielucht/water warmtepompen zijn vooral geschikt voor gebouwen met een mechanisch ventilatiesysteem.

5. Lucht-lucht

Deze bron haalt warmte uit de buitenlucht en gebruikt deze om de binnenlucht direct te verwarmen of koelen. Lucht/lucht warmtepompen worden vaak gebruikt in ruimtes waar geen waterverwarmingssysteem aanwezig is, zoals individuele kamers of bijgebouwen. 

6. Hybride

Een hybride warmtepomp combineert een warmtepomp met een traditionele verwarmingsketel, meestal op basis van gas. Dit systeem gebruikt de warmtepomp als basis voor verwarming, maar kan overschakelen naar de ketel op piekmomenten of bij extreme koude. Een hybride warmtepomp is een goede optie voor bestaande huizen waar het niet praktisch is om volledig over te schakelen naar een warmtepomp.

Waarom kiezen voor een warmtepomp?

Er zijn verschillende voordelen verbonden aan het kiezen voor een warmtepomp als verwarmingssysteem. Hier zijn enkele belangrijke voordelen:

• Energie-efficiëntie: warmtepompen halen een groot deel van hun warmte uit hernieuwbare energiebronnen, zoals de buitenlucht, de grond of het water. Ze kunnen deze warmte gebruiken om een gebouw te verwarmen met een veel hogere efficiëntie dan traditionele verwarmingssystemen. 
• Lagere verwarmingskosten: omdat warmtepompen gebruikmaken van een slimme sturing en gratis beschikbare warmtebronnen, zoals de omgevingslucht of de grond, kunnen ze aanzienlijk lagere verwarmingskosten opleveren in vergelijking met systemen die op gas, stookolie of elektriciteit werken.
• Milieuvriendelijkheid: warmtepompen hebben een lagere CO2-uitstoot in vergelijking met traditionele verwarmingssystemen. Door gebruik te maken van hernieuwbare energiebronnen dragen ze bij aan het verminderen van de impact op het milieu en het verminderen van de koolstofvoetafdruk. Daarom zijn warmtepompen verplicht voor onder meer nieuwbouwwoningen.
• Koelingsmogelijkheden: veel warmtepompen hebben ook de mogelijkheid om te koelen, naast het verwarmen. Dit kan handig zijn tijdens warme zomermaanden, waardoor het gebruik van airconditioning kan worden verminderd of zelfs geëlimineerd.
• Subsidies en financiële voordelen: in veel landen, waaronder België, zijn er subsidies en financiële stimuleringsmaatregelen beschikbaar voor de installatie van warmtepompen.
• Verbeteren van de energiescore van je woning: een warmtepomp is sowieso een goede investering. Naast het duurzaam verwarmen en/of verkoelen, verbetert het de energiescore van je woonst. Een gunstiger energielabel betekent in het verlengde daarvaan ook (vaak) een hogere prijswaarde van je woning. Een win-win dus!

Wat zijn de nadelen van een warmtepomp?

• Hoge initiële kosten: de initiële kosten van een warmtepomp kunnen hoger zijn dan die van traditionele verwarmingssystemen. Dit omvat de aanschaf van de warmtepompapparatuur, installatiekosten en eventuele aanpassingen aan het gebouw, zoals isolatieverbeteringen. Dit kan een drempel vormen voor sommige huiseigenaren.
• Geschiktheid en dimensionering: niet elk huis is geschikt voor een warmtepomp. De efficiëntie en prestaties van een warmtepomp kunnen variëren, afhankelijk van factoren zoals de grootte en isolatie van het huis, de beschikbare warmtebron en de klimatologische omstandigheden. 
• Geluidsniveau: sommige warmtepompen, met name lucht-water warmtepompen, kunnen geluid produceren tijdens het werken. Dit kan een nadeel zijn, vooral als de warmtepomp dicht bij slaapkamers of buren wordt geplaatst. 
• Afhankelijkheid van elektriciteit: hoewel warmtepompen energie-efficiënt zijn, zijn ze nog steeds afhankelijk van elektriciteit om te functioneren. Dit betekent dat als de elektriciteitsvoorziening uitvalt, de warmtepomp niet kan werken. Het is belangrijk om een back-upplan te hebben in geval van stroomstoringen.
• Installatie en onderhoud: het installeren en onderhouden van een warmtepomp vereist gespecialiseerde kennis en vaardigheden. Je kan een professionele installateur te raadplegen om ervoor te zorgen dat de warmtepomp correct wordt geïnstalleerd en optimaal presteert.

Wanneer is een warmtepomp in huis een goede keuze? 

Een warmtepomp in huis kan een goede keuze zijn in verschillende situaties. Hier zijn enkele factoren om te overwegen bij het bepalen of een warmtepomp geschikt is voor je woning:

Een belangrijke factor is de isolatie van je huis. Als je huis goed geïsoleerd is, kan de warmtepomp de warmte beter vasthouden en is er minder energie nodig om het huis te verwarmen. Dit resulteert in lagere verwarmingskosten en een hogere efficiëntie van de warmtepomp. Indien je huis niet goed geïsoleerd is, verlies je de geproduceerde warmte snel.

Daarnaast speelt jouw energieverbruik een rol. Als je zich bewust bent van jouw energieverbruik en de wens heeft om je ecologische voetafdruk te verkleinen, kan een warmtepomp een goede keuze zijn. 

Ook de beschikbaarheid van warmtebronnen is belangrijk. Dit kan bijvoorbeeld lucht, water, grond of ventilatielucht zijn, afhankelijk van het type warmtepomp. Een beperkte beschikbaarheid van warmtebronnen kan het echter moeilijk maken om een warmtepomp efficiënt te laten werken.

Wat zijn de verschillende toepassingen van warmtepompen?

• Woningverwarming: warmtepompen kunnen worden gebruikt voor het verwarmen van individuele woningen, appartementencomplexen en woonhuizen. Ze bieden efficiënte verwarming en kunnen worden aangesloten op radiatoren, vloerverwarmingssystemen en convectoren.
• Commerciële gebouwen: warmtepompen kunnen ook worden toegepast in commerciële gebouwen, zoals kantoren, winkels, restaurants en hotels. Ze kunnen zorgen voor efficiënte verwarming en koeling van de verschillende ruimtes binnen het gebouw.
• Industrieel gebruik: warmtepompen vinden ook toepassing in industriële processen waarbij verwarming of koeling vereist is. Ze kunnen worden gebruikt in de voedingsmiddelenindustrie, de chemische industrie, de farmaceutische sector en andere industrieën waar temperatuurregeling nodig is.
• Zwembadverwarming: warmtepompen worden vaak gebruikt voor het verwarmen van zwembaden. Ze halen warmte uit de omgevingslucht en verwarmen het zwembadwater, waardoor het zwembad het hele jaar door aangenamer kan worden gebruikt.
• Warm tapwater: warmtepompen kunnen ook worden gebruikt voor het leveren van warm tapwater in woningen, hotels en andere gebouwen. Ze kunnen het water verwarmen en opslaan in een boiler voor direct gebruik.

Warmtepomp zelf plaatsen en installeren of warmtepomp installateur inschakelen?

Het plaatsen en installeren van een warmtepomp is een complex proces dat gespecialiseerde kennis en vaardigheden vereist. Hoewel sommige handige doe-het-zelvers overwegen om zelf een warmtepomp te installeren, zijn er verschillende voordelen verbonden aan het inschakelen van een professionele warmtepomp installateur. 

Een gekwalificeerde warmtepomp installateur biedt expertise en ervaring voor een correcte installatie. Ze kennen verschillende warmtepompen en passen de installatie aan jouw specifieke behoeften aan. Bovendien hebben erkende installateurs toegang tot hoogwaardige apparatuur en materialen die mogelijk niet beschikbaar zijn voor particulieren.

Veelgestelde vragen

Warmtepomp kopen en plaatsen? Kom snel en eenvoudig in contact met installateurs in je regio

Als je overweegt om een warmtepomp te kopen, is het belangrijk om goed geïnformeerd te zijn en prijzen te vergelijken om de beste oplossing voor jouw situatie te vinden. Daarom kun je gebruikmaken van de mogelijkheid om gratis en vrijblijvend offertes aan te vragen.