Inhoud
Wat is de terugdraaiende teller en hoe werkt het?
Een terugdraaiende teller is een systeem voor woningen die stroom opwekken met zonnepanelen. Soms wordt er meer stroom opgewekt dan verbruikt. Dat overschot wordt teruggeleverd aan het net. Wanneer je het overschot opgewekte stroom injecteert (teruglevert aan het net), loopt de analoge teller terug. Je ontvangt dan een compensatie voor de kWh elektriciteit die je niet gebruikt, waardoor je minder energiekosten hebt. Dat werkt ook omgekeerd: wanneer je meer elektriciteit verbruikt dan opwekt, draait de teller vooruit.
Het verschil tussen een analoge en digitale meter, is de manier waarop ze je verbruik berekenen. Op een terugdraaiende teller is aan het einde van het jaar enkel je netto verbruik af te lezen. Dat getal geeft echter een fout beeld van je stroomafname. Een digitale meter daarentegen, registreert je stroomafname en -injectie afzonderlijk. Door dat principe weet je netbeheerder exact hoeveel stroom je werkelijk gebruikt en dus ook hoeveel je moet betalen.
Einde terugdraaiende teller: waarom afgeschaft?
In 2019 werd er al door de toenmalige Vlaamse regering ingevoerd dat mensen die vóór 2021 hun zonnepanelen hebben geplaatst maximaal 15 jaar de tijd kregen om de terugdraaiende teller te vervangen door een digitale teller. Echter werd er in januari 2021 besloten door het Grondwettelijk Hof dat de terugdraaiende teller in Vlaanderen definitief afgeschaft zou worden. Dat deed men om het evenwicht op de markt te kunnen behouden. De grote hoeveelheid zonnepanelen in Vlaanderen produceerde namelijk meer stroom dan er in totaal verbruikt werd.
Met de afschaffing van de terugdraaiende teller, wil de Vlaamse overheid ook stimuleren om zoveel mogelijk van je eigen energie te verbruiken. Dat kan bijvoorbeeld door apparaten te laten draaien op momenten dat de zon schijnt (overdag) en je zonnepanelen dus veel energie opwekken. Zo draait jouw wasmachine dankzij de zon en hoef je de hoeveelheid kWh niet op het net te zetten.
Gevolgen afschaffen terugdraaiende teller voor prosumententarief
Het prosumententarief wordt afgeschaft voor wie vanaf 2021 zonnepanelen installeert. Het prosumententarief is een vergoeding die eigenaars van zonnepanelen met een analoge meter betalen voor het niet-gemeten gedeelte van hun gebruik van het elektriciteitsnet. Het prosumententarief is dus als het ware een compensatie voor de stroom die je wel afgenomen hebt, maar die door het terugdraaien van je teller niet aangerekend werd. Zo compenseer je voor het belasten van het elektriciteitsnet.
Voor eigenaars van zonnepanelen die al een digitale meter hadden, valt het prosumententarief weg vanaf het moment dat het arrest van het Grondwettelijk Hof wordt gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad. Zij betalen vanaf dan een netvergoeding. Dat is een bedrag dat je betaalt op basis van je werkelijke afname.
Wie heeft er recht op het behouden van zijn analoge meter tot 2025?
Fluvius en de Vlaamse overheid hebben afgesproken dat eigenaars van zonnepanelen, die nog werken met een analoge meter, tot begin 2025 kunnen laten weten dat ze nog geen digitale meter willen.
De eigenaars van zonnepanelen moeten daarvoor wel aan twee voorwaarden voldoen:
- Je zonnepanelen moeten voor 1 januari 2021 geïnstalleerd zijn
- De installatie moet minder dan 15 jaar oud zijn
Het weigeren van een digitale meter kan na het nieuwe jaar niet meer. Uiterlijk moeten alle analoge meters vervangen zijn door digitale meter op 1 juli 2029.
Digitale meter: voordelen en nadelen
De digitale meter biedt heel wat voordelen maar hebben ook hun nadelen. We overlopen ze hieronder.
Voordelen
- De netbeheerder hoeft niet meer langs te komen voor een meteropname. Dit gebeurt nu via een automatische meteropname. Het wordt dus vanop afstand automatisch doorgestuurd.
- De consument krijgt een duidelijk overzicht van hoeveel energie ze verbruiken. Het wordt dus makkelijker om je verbruik bij te houden en zo ook je kosten te minimaliseren.
- Het wordt veel makkelijker om over te schakelen tussen enkel- of dubbelvoudig tarief
- Het af- en aansluiten op het netwerk kan vanop afstand gebeuren. Hierdoor bespaar je geld.
Nadelen
Er zijn ook enkele nadelen:
- Als klant geef je de toestemming aan je leverancier om meer dan alleen je jaarverbruik te ontvangen. Je verbruiksgegevens komen dus in handen van de energiemaatschappijen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld zien wie wat verbruikt op een moment van de dag en wat het commercieel gebruik is. Je hebt dus minder privacy.
- Een digitale meter helpt om je verbruik op te volgen en je daardoor stimuleert om meer energie te besparen. Maar uiteindelijk zal je vooral je levensstijl moeten aanpassen. Als je al energiebewust leeft dan biedt de digitale meter op dat vlak geen meerwaarde.
Terugdraaiende teller of digitale meter: wat is voordeliger?
Is het als eigenaar van zonnepanelen voordelig om de vervanging van je terugdraaiende teller zo lang mogelijk uit te stellen? In de meeste gevallen wel. Hoe langer je je analoge meter behoudt, hoe langer je gebruik kan blijven maken van het systeem met de terugdraaiende teller en het zogenaamde prosumententarief. Dit is vooral voordelig voor huishoudens met een laag energieverbruik.
Voor huishoudens met een hoog energieverbruik, is het echter verstandiger om voor het systeem met de digitale meter met injectietarief te gaan. Zo wordt je energiefactuur berekend op basis van hoeveel stroom je werkelijk hebt verbruikt van het elektriciteitsnet. Met een digitale meter hoef je dus geen prosumententarief meer te betalen, omdat de digitale meter nu de daadwerkelijk verbruikte stroom kan meten.
Kosten plaatsen digitale meter: compensatie en premies
Hoe zit het met het plaatsen van een digitale meter? Zijn daar nog kosten aan verbonden? Gelukkig is het vervangen van je analoge meter door een digitale meter gratis. Hierbij wordt niet alleen de hoofdmeter, maar ook een eventuele nachtmeter vervangen.
Retroactieve investeringspremie
Het is mogelijk om een compensatie te krijgen door een retroactieve investeringspremie online aan te vragen bij Fluvius. Deze premie compenseert het verlies van het aanleggen van een digitale meter. Hier zijn echter wel meerdere voorwaarden aan verbonden. Deze premie kun je tot eind 2025 aanvragen.