Inhoud
Wat is de Vlaamse Zorgkas?
De zorgkas voorziet in naam van de Vlaamse overheid de Vlaamse sociale bescherming en wordt gefinancierd via de zorgpremie. De zorgpremie wordt rechtstreeks aan de zorgkas betaald. Elk ziekenfonds heeft zijn zorgkas.
Ook de Vlaamse overheid heeft een eigen zorgkas, namelijk de Vlaamse zorgkas. De zorgpremie is een bijdrage specifiek voor Vlaanderen om mensen die belangrijke zorg nodig hebben te helpen hun kwaliteit van leven te verbeteren. Dit is geen klassieke terugbetaling ziekenfonds, maar een apart zorgbudget
De Vlaamse zorgkas is een verzekeringsstelsel dat onafhankelijk is van de ziekte- en invaliditeitsverzekering, de hospitalisatieverzekering en de aanvullende ziekteverzekering. Dit is een verplichte jaarlijkse bijdrage voor mensen die in Vlaanderen wonen en 25 jaar of ouder zijn.
Functies (Vlaamse sociale bescherming)
Het doel van de zorgkas is om de zorg voor iedereen betaalbaar te maken en te houden. Een persoon met ernstige gezondheidsproblemen of een handicap heeft namelijk niet alleen veel zorg nodig, maar vaak ook financiële steun.
Een zorgkas organiseert met andere woorden de concrete werking van de Vlaamse sociale bescherming, bestaande uit:
- Het zorgbudget voor zwaar afhankelijke personen (voorheen zorgverzekering)
- Een zorgbudget voor de ouderenzorg (voorheen sponsoring ouderen)
- Een budget gehandicaptenzorg (voorheen budget basisondersteuning)
- De vergoedingen voor het huren of kopen van mobiliteitshulpmiddelen
- De verpleegtoeslag in woonzorgcentra, kortdurende wooncentra of kinderdagverblijven

Hoeveel bedraagt de zorgpremie?
De zorgkassen worden gefinancierd door de zorgpremie. Deze zorgpremie bedraagt 54 of 27 euro per jaar. Je betaalt de zorgpremie rechtstreeks aan het ziekenfonds of ziekenkas waar je bij aangesloten bent, bijvoorbeeld het Vlaams & Neutraal Ziekenfonds. Dit bedrag is voor alle zorgkassen gelijk.
Dankzij de zorgpremie kan een zorgbudget verstrekt worden aan mensen die veel zorg nodig hebben of een erkende handicap hebben.
Mensen met een beperkt inkomen betalen 27 euro. Alleen jouw zorgkas kan dit statuut toekennen. Dat gebeurt voor de volgende situaties:
- Wie een bijstandsuitkering ontvangt (leefbaar inkomen, inkomensgarantie ouderen (IGO), invaliditeitsuitkering toegekend door de FOD Sociale Zekerheid)
- Wezen, alleenstaande minderjarigen, kinderen met een erkende handicap (66 %)
Wie moet er de Zorgkas betalen?
Vanaf het jaar dat je 26 wordt, moet elke inwoner van Vlaanderen zich aansluiten bij een door de Vlaamse overheid uitgegeven zorgfonds en jaarlijkse ziekenfondsbijdragen betalen. Sluit je jezelf niet vrijwillig aan bij een erkend ziekenfonds, dan sluit je automatisch aan bij de hulpkas voor Ziekte- en Invaliditeitsverzekering.
Boete Vlaamse Zorgkas
Iedereen moet jaarlijks een zorgpremie betalen aan het ziekenfonds – of je als bediende, arbeider of zelfstandige bij een ziekenfonds aangesloten bent. Als je de premie twee keer niet betaalt, krijg je een boete die kan oplopen tot 250 euro. Als inwoner van Brussel kan je ervoor kiezen om je aan te sluiten bij de Vlaamse zorgkas.
Door jaarlijkse zorgpremies te betalen, maak je deel uit van de Vlaamse solidariteit. Iedereen die niet in Vlaanderen of Brussel woont, maar er wel werkt, moet of kan zich aansluiten bij de Vlaamse zorgkas.
Wie heeft recht op een zorgpremie van de Vlaamse zorgkas?
Iedereen die bij een Vlaamse zorgkas aangesloten is, krijgt financiële steun als men veel zorg nodig heeft. Het is een soort verzekering voor kosten die verband houden met langdurige zorg.
Iedereen die door ouderdom, aanhoudende ziekte of handicap veel zorg nodig heeft, krijgt maandelijks een vergoeding van de Vlaamse Zorgkas.
Je moet voldoen aan volgende voorwaarden om in aanmerking te komen voor een zorgbudget:
- Als je 18 jaar of ouder bent, moet je vóór de datum waarop je recht hebt op het zorgbudget vijf aaneengesloten jaren hebben
- Als je in Vlaanderen of Brussel woont
- Of als je ononderbroken sociale verzekeringen geniet in een andere EU-lidstaat of een land dat deel uitmaakt van de Europese Economische Ruimte.
- Ben je jonger dan 18? Dan moet één van je ouders aangesloten zijn bij de zorgkas.
De Vlaamse overheid heeft drie belangrijkste groepen bepaald die in aanmerking komen voor het zorgbudget:
Zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden
Het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden is voor degenen die serieuze en langdurige zorg nodig hebben, zoals degenen die in een verpleegcentrum wonen of degenen die veel hulp en zorg thuis nodig hebben door een chronische ziekte. Het zorgbudget is vrij te besteden en bedraagt 130 euro per maand.
De maandelijkse betaling gebeurt door je zorgkas op jouw rekening. Bovendien is het geschikt voor alle leeftijden.
Zorgbudget voor mensen met een handicap
Het zorgbudget voor mensen met een handicap in Vlaanderen wordt ook wel Basis Ondersteuningsbudget (BOB) genoemd. Het zorgbudget is voor mensen met een handicap en beperkte ondersteuning. Het zorgbudget bedraagt 300 euro per maand om hulp mee te kopen.
Het kan worden gebruikt zonder reden of kostenbewijs en het wordt maandelijks op jouw rekening gestort door jouw zorgkas. Er geldt wel een automatische toewijzing dus je kunt het niet zelf aanvragen.
Zorgbudget voor ouderen met een zorgnood
Het zorgbudget voor ouderen met een zorgnood is geschikt voor 65-plussers in Vlaanderen met een beperkt inkomen en gezondheidsproblemen. Het maximale maandelijkse zorgbudget is 594 euro.
Het zorgbudget is afhankelijk van de zorgbehoefte en het (gezins)inkomen en wordt maandelijks betaald op jouw rekening. Je kunt het vrij consumeren zonder rechtvaardiging of bewijs van uitgaven.
Welke zorgkassen zijn er?
Elk Vlaams ziekenfonds heeft zijn eigen zorgkas. Je kunt nooit bij 2 zorgkassen tegelijk aansluiten, want elke mutualiteit heeft zijn eigen zorgkas. Je kan dus enkel aansluiten bij de zorgkas van het ziekenfonds waarbij je bent aangesloten voor je ziekteverzekering. Dit betekent dat je eerst moet aansluiten bij een ziekenfonds, waarna je automatisch lid wordt van de bijhorende zorgkas
Wil je overstappen? Bij een nieuw ziekenfonds sluit je automatisch aan bij hun zorgkas. Meer info vind je in ons artikel over veranderen van ziekenfonds. Ook hebben we een lijst van alle ziekenfondsen opgesteld.
1. Zorgkas CM
De Christelijke Mutualiteit (CM) beheert één van de grootste zorgkassen in Vlaanderen. Via de zorgkas van CM betalen leden hun jaarlijkse bijdrage en krijgen zij toegang tot het zorgbudget voor zwaar zorgbehoevenden. CM koppelt dit vaak aan extra dienstverlening zoals begeleiding en advies rond thuiszorg.
2. Neutrale Zorgkas Vlaanderen
Deze zorgkas is verbonden aan de neutrale ziekenfondsen, die onafhankelijk zijn van politieke of ideologische strekking. De werking is dezelfde als bij andere zorgkassen, maar leden kiezen hier vaak voor de neutraliteit en het feit dat de ziekenfondsen minder sterk verbonden zijn met vakbonden of zuilen.
3. Zorgkas Liberale Ziekenfondsen
Bij de liberale ziekenfondsen is de zorgkas ingebed in een netwerk dat vooral zelfstandigen en vrije beroepen aanspreekt. De zorgkas zorgt voor inning van de bijdrage en uitbetaling van het zorgbudget, maar biedt vaak ook aanvullende voordelen zoals informatie rond zelfstandigen in de zorgsector.
4. Zorgkas Onafhankelijke Ziekenfondsen
Deze zorgkas is gekoppeld aan ziekenfondsen die zich profileren als alternatief voor de grote mutualiteiten. Ze leggen vaak de nadruk op klantgerichtheid en digitale dienstverlening. De werking blijft wettelijk identiek, maar de service en communicatiekanalen zijn doorgaans moderner opgezet.
5. Zorgkas Socialistische Mutualiteiten (Solidaris)
De zorgkas van Solidaris (vroeger Socialistische Mutualiteiten) werkt nauw samen met andere sociale diensten en legt de klemtoon op toegankelijkheid voor iedereen. Leden vinden hier vaak extra info over sociale voordelen en ondersteunende programma’s. De focus ligt meer op bredere sociale bescherming.
6. Vlaamse Zorgkas (door de Vlaamse Overheid uitgegeven)
Wie niet aangesloten is bij een klassiek ziekenfonds, kan terecht bij de Vlaamse Zorgkas van de overheid zelf. Deze zorgkas wordt rechtstreeks beheerd door de Vlaamse overheid en garandeert dat ook wie buiten een ziekenfonds valt, toch kan voldoen aan de wettelijke verplichting en recht heeft op het zorgbudget.

Veelgestelde vragen
Waarom moet ik verplicht betalen aan de Vlaamse Zorgkas?
Wat is het verschil tussen de zorgkas en de zorgverzekering in België?
Kan de zorgkas ook tussenkomen voor mantelzorg?
Op zoek naar een zorgkas? Contacteer ziekenfondsen via ons offerteformulier
Met de zorgpremie steun je de Vlaamse solidariteit en kan je zelf recht hebben op een maandelijks zorgbudget. Twijfel je bij welke zorgkas je moet aansluiten of wil je weten of je in aanmerking komt voor extra voordelen? Vul ons formulier in en ontvang persoonlijk advies van ziekenfondsen.