Inhoud
Wat is een onderdak?
Het onderdak is een dampopen, waterdichte laag die, idealiter, onder je dakbedekking (en in hellende daken onder de tengel- en pannenlatten) ligt. Daar beschermt het de volledige dakconstructie en het dakisolatiemateriaal tegen neerslag, wind en temperatuurschommelingen.
- Onderdakplaten zijn stevige, dampopen platen.
- Onderdakfolies zijn flexibele folies die je vlot op het dak kunt aanbrengen.
Niet elk oud dak heeft een onderdak
Vroeger werd er regelmatig zonder onderdak gebouwd. Veel oude daken beschikken daarom (nog) niet over een onderdak.
Zo check je of je een onderdak hebt
Geen idee of er een onderdak op je dak ligt? Neem aan kijkje aan de binnenkant van je dak. Als je dak nog niet afgewerkt en geïsoleerd is, zie je ofwel het onderdak zitten, ofwel de onderkant van je dakbedekking.
Is je dak wel al afgewerkt en/of geïsoleerd? Een dakspecialist kan langs de buitenzijde van het dak nakijken of je dak over een onderdak beschikt.
Let wel op eventuele gebreken. Een beschadigd, hangend of onderbroken onderdak laat je best vervangen.
Bescherm je isolatie tegen neerslag
Een dak zonder onderdak is blootgesteld aan neerslag en wind. Dat brengt wat problemen met zich mee.
Hevige windstoten kunnen de verschillende lagen van het dak beschadigen. Indringend vocht zorgt er dan weer voor dat het isolatiemateriaal zijn isolerende eigenschappen gradueel verliest. Vocht dat in de dakconstructie dringt, kan zorgen voor houtrot en andere vochtproblemen – met alle bijhorende gevaren voor de stabiliteit van je dak.
Opgelet voor houtrot
Houtrot ontwikkelt zich niet van de ene dag op de andere. Het kan jaren of zelfs tientallen jaren duren voor je de eerste signalen van houtrot in een houten dakconstructie opmerkt. Heb je met houtrot te maken? Dan moet je (de aangetaste delen van) de dakconstructie vervangen.
Onderdak is niet verplicht – maar wel nuttig
Dat een onderdak een belangrijke functie vervult, speelt voor zich. Het is evenwel niet verplicht om je dak van een onderdak te voorzien.
Ontvang isolatie-advies en offertes op maat
Optie 1: Nieuw onderdak plaatsen langs de buitenzijde van een schuin of plat dak
Op lange termijn is het plaatsen van een nieuw onderdak langs de buitenzijde van het dak de meest duurzame oplossing.
Volledige dakrenovatie
Om een nieuw onderdak te plaatsen, moet de oude dakbedekking verwijderd worden. Op een hellend of schuin dak betekent dat ook dat je de tengel- en pannenlatten moet verwijderden.
Je kunt je oude dakbedekking hergebruiken, of een nieuw soort dakbedekking laten plaatsen.
Op het dakbeschot kun je een nieuwe isolatielaag plaatsen. Daarbovenop monteert de dakisolatiespecialist een nieuw onderdak.
Een correcte plaatsing is hier cruciaal.
Voordelen
Een goed geplaatst onderdak biedt een uitstekende bescherming tegen wind en regen. Omdat het onderdak de dakconstructie volledig omvat, wordt de isolatieschil uitgebreid.
Je dakconstructie wordt mee beschermd – niet enkel tegen wind en regen, maar ook tegen temperatuurschommelingen. Hoge en lage temperaturen zorgen ervoor dat hout wat uitzet. Dat kan op termijn zorgen voor schade aan een houten dakconstructie. Met een goed onderdak warmt de volledige dakconstructie mee op met de rest van je woning, waardoor de constructie niet wordt blootgesteld aan temperatuurschommelingen.
Prijs nieuw onderdak
Een nieuw onderdak laten plaatsen, is op zich niet onoverkomelijk duur. Je betaalt rond de 10 euro per vierkante meter, inclusief plaatsing.
De grote kost is de rest van de dakrenovatie:
- Dakisolatie: 20 – 100 euro per vierkante meter
- Dampscherm: 10 euro per vierkante meter
- Vervangen van de tengel- en pannenlatten + het verleggen van de oude dakbedekking: 30 – 40 euro per vierkante meter
- Vernieuwen van de dakbedekking: 25 tot meer dan 125 euro per vierkante meter.
Optie 2: Daken isoleren zonder onderdak
In bepaalde gevallen kun je overwegen om het onderdak volledig achterwege te laten. Enkele vereisten:
- Het dak is in goede staat: er zit geen houtrot in de dakconstructie.
- Er zijn geen vochtproblemen of lekkages onder het dak.
- De dakbedekking mag behouden worden: het materiaal is voldoende waterdicht en niet beschadigd.
Om een oud dak zonder onderdak te isoleren, plaatst de vakspecialist een erg dikke laag isolatie. De buitenste centimeters van het isolatiemateriaal zijn dan niet beschermd tegen vocht. Bij extreme weersomstandigheden kan het dak vochtig worden en afkoelen, en is je dak dus niet optimaal beschermd.
Met een correcte plaatsing en het juiste isolatiemateriaal, hoeft dat geen ramp te zijn, zolang die extreme weersomstandigheden zich niet regelmatig voordoen. Schade aan de dakconstructie en het isolatiemateriaal kunnen, met de juiste maatregelen, vermeden worden.
Maatregel 1: Kies vochtbestendig isolatiemateriaal
Wie zonder onderdak isoleert, moet gebruik maken van vochtbestendige isolatiematerialen. De meest logische keuzes zijn glaswol, rotswol en PIR-platen. Het isolatiemateriaal wordt langs binnen tussen of op de kepers of spanten van het dak geplaatst.
Maatregel 2: Zorg voor goede ventilatie en plaats een dampscherm
Om vochtproblemen te voorkomen, neemt de dakisolatiespecialist 2 maatregelen:
- Ventilatie. Een goed geventileerd dak laat vochtige lucht uit de dakconstructie ontsnappen. Na een regenbui of natte periode kunnen het dak en de dakisolatie dan goed opdrogen.
- Dampscherm. Een dampscherm wordt steeds aan de warme zijde van het isolatiemateriaal geplaatst. Het dampscherm beschermt het isolatiemateriaal tegen vocht dat binnenshuis ontstaat.
De nadelen
Uiteraard is isoleren zonder onderdak niet de beste oplossing. Er blijft, zelfs bij een goede plaatsing, een risico op vochtproblemen. Het isolatiemateriaal gaat door blootstelling aan vocht ook iets minder lang mee.
Belangrijk: Kies de juiste isolatiespecialist
Niet elke dakisolatiespecialist heeft ervaring met het isoleren van daken zonder onderdak. Werk samen met een expert die zelf aangeeft je dak ook zonder onderdak efficiënt te kunnen isoleren. Via het formulier onderaan deze pagina geef jij je wensen door aan dakisolatiespecialisten in je buurt. Vind zo de juiste vakman voor jouw project.
Alternatieven: Hoe je een bestaand dak van binnenuit waterdicht kunt maken
Er zijn enkele manieren om een dak van binnenuit waterdicht te maken. Je hoeft dan geen volledige dakrenovatie uit te voeren, en biedt je dak een (beperkte) bescherming tegen vocht van buitenaf.
1. Het ersatz-onderdak (onderdakfolie langs binnen plaatsen)
Een eerste optie is het plaatsen van een dampopen, vochtwerende folie aan de binnenzijde van de dakconstructie. Je dakopbouw ziet er dan als volgt uit:
- Dakbedekking
- (Tengel- en pannenlatten)
- Dakbeschot
- Dakconstructie
- Onderdakfolie
- Isolatiemateriaal
- Dampscherm
- Binnenafwerking
De folie (vaak een ersatz-onderdak) houdt het vocht uit de dakconstructie. Regenwater wordt afgevoerd naar de dakvoet of dakgoot. Een goede afvoer is hier cruciaal, maar vaak moeilijk te verwezenlijken.
Een onderdakfolie die langs de binnenzijde wordt geplaatst, biedt enkel een oplossing als de dakbedekking voldoende waterdicht is.
Soorten onderdakfolies
Er zijn verschillende onderdakfolies op de markt:
- Plastic folies houden water en wind tegen, maar zijn niet dampdicht en daarom enkel geschikt voor erg korte toepassingen.
- Micro-geperforeerde folies zijn iets meer dampopen, maar niet voldoende om een langdurige oplossing te bieden.
- Micro-poreuze folie (ook wel monolithische folie) is luchtdicht en goed dampopen, en de beste keuze – maar ook geen langdurige oplossing.
Vind een dakisolatiespecialist in je regio
De nadelen van een ersatz-onderdak
Welke folie je ook kiest: een ersatz-onderdak of onderdakfolie biedt geen oplossing op de lange termijn. Een onderdakfolie langs de binnenzijde aanbrengen, is steeds een tijdelijke oplossing. Je vertrouwt beter niet langer dan 10 jaar op zo’n onderdakfolie.
Vochtproblemen – met name schimmel tussen de folie en de dakconstructie, maar ook houtrot – treden erg snel op. De dakconstructie en het dakbeschot zijn immers niet beschermd tegen vocht. Enkel het isolatiemateriaal wordt, bij een correcte plaatsing, redelijk droog gehouden.
Daarnaast wordt de luchttoevoer langs binnen afgesloten, waardoor vochtige materialen minder snel opdrogen.
Een volwaardig onderdak wordt langs de buitenzijde geplaatst. Daar vangt het regenwater op en beschermt het zowel je isolatiemateriaal als de dakconstructie. Een volwaardig onderdak loopt door van nok tot dakgoot, zodat je dak volledig afgeschermd is.
Bij een slechte plaatsing kan een onderdakfolie zelfs ernstige schade aanbrengen aan je dakconstructie. Als de folie te los hangt, verzamelt regenwater zich in plassen rond de balken van de dakconstructie. De balken blijven dan lange tijd nat, waardoor ze sneller te maken krijgen met houtrot.
2. Vochtwerende isolatieplaten
Nog een optie is het isoleren van je dak met vochtwerende isolatieplaten, zoals PIR- en PUR-platen. Die schroeft de dakwerker van binnenuit tegen de spanten of kepers van het dak.
De kunststof platen blijven, ook als ze blootgesteld worden aan vocht, goed isoleren.
Is je dak langs onder droog en houdt je dakbedekking zelf het regenwater tegen? Dan kan dit een goede oplossing zijn.
… In combinatie met ersatz-onderdak
Je kunt harde isolatieplaten combineren met een onderdakfolie, maar ook dat is voor de meeste daken geen permanente oplossing.
De nadelen van harde isolatieplaten zonder onderdak
De meeste soorten dakbedekking houden niet al het vocht uit de dakconstructie. Het plaatsen van waterdichte isolatieplaten is, net als het plaatsen van een ersatz-onder of onderdakfolie langs de binnenzijde, geen permanente oplossing. De dakconstructie blijft blootgesteld aan vocht.
Een bijkomend probleem is dat de isolatieplaten de luchtcirculatie afsluiten. Wanneer er geen lucht circuleert van binnen naar buiten, duurt het aanzienlijk langer tot de dakconstructie en het isolatiemateriaal opdrogen na een regenbui of vochtige periode. Opnieuw liggen schimmel en houtrot op de loer.
3. Zoldervloerisolatie voor onverwarmde zolder
Een laatste optie is het isoleren van de zoldervloer. Dat is een goede tijdelijke oplossing als je de zolder niet verwarmt. De gekende problemen en risico’s blijven bestaan: je dak is onvoldoende beschermd tegen vocht. Zowel de dakconstructie als het isolatiemateriaal in de zoldervloer, worden blootgesteld aan vocht en wind.
Conclusie: Wat doe je best?
De juiste methode hangt voornamelijk af van je plannen op lange termijn.
- Isoleer je nu de binnenzijde van het dak, maar renoveer je binnen de 10 jaar ook de rest van je dak? Dan kun je voor een tijdelijke oplossing kiezen: zoldervloerisolatie, een ersatz-onderdak, of harde vochtwerende isolatieplaten.
- Wil je überhaupt geen onderdak plaatsen? Schakel dan een expert in die weet hoe hij of zij een dak zonder onderdak efficiënt kan isoleren, met de nodige aandacht voor ventilatie.
- Wil je het dak meteen goed aanpakken? Laat dan de isolatie langs buiten plaatsen – eventueel gecombineerd met het plaatsen van nieuwe dakbedekking.
De juiste oplossing voor jouw dak? Win advies in bij isolatiespecialisten en vergelijk offertes
Goede isolatie op je dak maakt een wereld van verschil. Twijfel je over de juiste methode voor het plaatsen van dakisolatie op je dak zonder onderdak? Heb je vragen over de bescherming van de houten constructie van je dak? Of ben je benieuwd naar de prijzen voor het isoleren van een dak waar (nog) geen onderdak aanwezig is? Vul dan onderstaand formulier in. Je ontvangt gratis en volledig vrijblijvende offertes op maat en deskundig advies van experts.