Inhoud
Wat zegt de wet over het verwijderen van asbest in België?
In België ben je over het algemeen niet verplicht om asbest te laten verwijderen. Tenzij het asbest in heel slechte staat verkeert.
Gewestelijke overheden hebben de bevoegdheid om milieu- en bouwreglementen vast te stellen. Die regels kunnen verschillen tussen de gewesten onderling. Het is dus belangrijk om te checken welke wetten of regels er van toepassing zijn op jouw locatie.
Het helpt je om een beter inzicht te krijgen in de vereisten en verplichtingen wat betreft asbest.
Regelgeving rond asbest gebeurt voornamelijk op gewestelijk niveau, al zijn er ook enkele wetten op federaal niveau beslist en vastgesteld. De federale wetten hebben vooral betrekking op het kader van gezondheid en veiligheid op het werk.
1. Vlaams Gewest
Als je werken uitvoert in jouw woning in Vlaanderen ben je verplicht alle asbesthoudende materialen te verwijderen, ongeacht of ze beschadigd zijn of niet.
In 2018 trad het Actieplan Asbestafbouw in werking. Het doel van dit actieplan is het versneld verminderen van asbest om uiteindelijk een asbestveilig Vlaanderen te creëren. Het omvat onder meer sensibilisering, financiële ondersteuning, en handhaving en controle van asbest.
Een asbestinventaris opgesteld door de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) zal verplicht zijn voor elk gebouw vanaf 2032. Tegen 2040 wilt de Vlaamse overheid onze leefomgeving asbestveilig maken.
In Vlaanderen moet ieder sloopopvolgingsplan, vroeger sloopinventarisatie genoemd, een destructieve asbestinventaris bevatten. OVAM verplicht een sloopopvolgingsplan voor niet-residentiële gebouwen met een oppervlakte groter dan 1.000 m² en residentiële gebouwen met een oppervlakte groter dan 5.000 m².
Het Materialendecreet heeft betrekking op het duurzaam beheer van materialen. Het houdt zich bezig met het verwijderen en verminderen van afval, maar ook met hergebruik en recyclage. Onderstaande punten worden niet toegestaan volgens het decreet over asbest:
- Hergebruik asbesthoudende materialen tijdens werken.
- Risicovolle asbesthoudende materialen aanwezig laten.
- Constructies op een asbestdak of -gevel maken (dit geldt ook voor zonnepanelen).
- Reinigen of ontmossen van asbestdak of -gevel.
Verkoop je een woning in Vlaanderen? Dan is het vandaag verplicht een asbestattest op te laten maken als jouw woning voor 2001 gebouwd werd of de bouwaanvraag van voor 2001 dateert.
Als aanvullende wet werd de gemeentewet in 2007 goedgekeurd. Die laat een burgemeester toe op basis van eigen vaststelling ook maatregelen te nemen in hun gemeente.
2. Waals Gewest
De federale wetgeving rond asbest is net als in Vlaanderen ook in Wallonië van toepassing. Wallonië heeft nog geen aparte gewestelijke regelgeving rond asbest. Er wordt wel verwacht dat ze het Vlaamse plan om een veilige leefomgeving te voorzien tegen 2040 gaan volgen.
3. Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Wil je werken uitvoeren in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest? Dan is een asbestinventaris verplicht voor gebouwen groter dan 500 m². Dit is enkel van toepassing op gebouwen met een bouwvergunning voor 30 september 1998.
Voer je werken uit in een gebouw van eender welke oppervlakte, dan ben je verplicht alle asbesthoudende materialen die niet intact gehouden kunnen worden te verwijderen. Dit is voornamelijk van toepassing bij volledige of gedeeltelijke sloop van een gebouw, maar ook bij andere werkzaamheden.
Voor verwijdering of inkapseling van asbest bij renovatie of sloop heb je een milieuvergunning nodig. Je vraagt dit naast jouw gemeente ook aan bij Leefmilieu Brussel.
Asbest in huis
Sinds 2001 is het gebruiken van asbest verboden. Heb je een woning van voor 2001, dan zit de kans er in dat er asbest in het gebouw gebruikt is. Het is daarom in Vlaanderen een verplichting om bij de verkoop van deze gebouwen een asbestattest te laten opmaken.
1. Asbestinventaris
Een asbestinventaris is niet alleen verplicht bij de verkoop van een woning. Er zijn ook nog andere situaties waarin inventarisatie verplicht is:
- Bij bouw- of renovatiewerken waar een aannemer met asbest in aanraking kan komen.
- Sloopwerkzaamheden van constructies met risico op blootstelling aan asbest.
- Alle andere werkzaamheden met risico op blootstelling aan asbest.
Er bestaan destructieve en niet-destructieve inventarisaties. De destructieve inventaris wordt opgesteld bij onderhouds- of renovatiewerken of wanneer een gebouw gesloopt zal worden. Het omschrijft alle asbesthoudende materialen. Voor de opmaak van deze inventaris moet er destructief te werk gegaan worden. Bij de niet-destructieve inventarisatie worden enkel de direct waarneembare asbestbronnen beschreven.
2. Asbestattest
Verkoop je een gebouw van voor het jaar 2001, dan is een geldig asbestinventarisatieattest verplicht sinds 2022. Voor dit document is een niet-destructieve inventaris nodig. Na de inventarisatie levert de OVAM (in Vlaanderen) een uniek asbestattest. Een standaard asbestattest is 10 jaar geldig of tot er een nieuw attest opgesteld wordt. Het attest wordt toegevoegd aan de Woningpas.
Het attest omvat welke materialen of onderdelen van het gebouw asbest bevatten, wat de staat is van het asbest en hoe het kan verwijderd of beheerd worden.
Voor verhuur van een gebouw is een asbestattest geen verplichting. Ben je in het bezit van een attest? Dan is een kopie aan de huurder bezorgen wel verplicht.
Vanaf 2032 zal voor elke constructie, gebouwd voor 2001 een asbestattest verplicht zijn ook zonder verkoop.
Verkoop versus renovatie
Verkoop je een huis in Vlaanderen, dan ben je niet verplicht asbest te laten verwijderen. Laat een inventarisatie opmaken en geef het asbestattest aan de nieuwe eigenaar van de woning. Zo ben je in orde.
Renoveer je jouw woning, dan ben je wel verplicht alle asbesthoudende materialen te verwijderen.
Asbest afvoeren
Het veilig en verantwoord afvoeren is een belangrijk onderdeel van het omgaan met dit gevaarlijk materiaal. Er komt vaak de vraag of je het afval zelf mag afvoeren. Of schakel je hiervoor beter een erkend vakman in?
Wat mag een particulier zelf afvoeren: regels recyclagepark
Het beleid met betrekking tot het afvoeren van asbest kan verschillen per regio en door lokale voorschriften. Over het algemeen geldt dat je kleine hoeveelheden vast asbestafval zelf naar het recyclagepark mag brengen. Best neem je op voorhand contact op met jouw recyclagepark. Zij zullen je informeren over hun beleid en procedures.
Door erkend aannemer
Bij grote hoeveelheden asbest, of asbest die niet vast is, zoals vezels of beschadigd materiaal, zijn professionele asbestverwijderaars vereist. Zij weten hoe dit veilig en verantwoord afgevoerd moet worden.
Wetgeving voor werkgevers
In een bedrijfsgebouw zal een niet-destructieve asbestinventarisatie opgemaakt worden. Deze verplichting is van toepassing om werknemers tegen de risico’s van asbest te beschermen en een veilige werkomgeving te garanderen.
Bij aanwezigheid van asbest zal er een beheerplan opgemaakt worden. Het beheerplan omvat preventieve, technische maatregelen en een werkplan. Zo lang het asbest niet wordt verwijderd is jaarlijkse controle verplicht.
Asbest verwijdering: zelf of laten doen?
Asbest is een gevaarlijk materiaal en blootstelling aan asbest brengt gezondheidsrisico’s met zich mee. Verwijderingswerken van asbest vereisen kennis, expertise en voorzorgmaatregelen.
1. Mag je zelf asbest verwijderen of heb je een vergunning nodig?
Asbest mag zelf verwijderd worden indien het asbesthoudende materiaal makkelijk verwijderd kan worden. Je volgt daarbij best de volgende voorwaarden:
- Niet beschadigd, hechtgebonden asbest waarvan geen losse vezels zichtbaar zijn en waarbij de verwijdering niets zal veranderen aan deze toestand.
- Wel beschadigd, hechtgebonden asbest of waarvan er losse vezels zichtbaar zijn, maar het bevindt zich buiten en uit de buurt van mensen. Opnieuw mag de verwijdering niets veranderen aan de toestand.
- Bepaalde asbesthoudende materialen zoals asbestkoorden, dichtingsmateriaal en remblokken.
- Je moet gebruikmaken van een stofmasker type P3 of gelijkwaardig stofmasker.
- Mechanische werktuigen met grote snelheid, luchtcompressoren en reinigen onder hoge druk zijn verboden.
Alle andere toepassingen mogen enkel door een gespecialiseerd bedrijf verwijderd worden.
2. Doe beroep op een erkend asbestverwijderaar
Erkende aannemers beschikken over een attest voor het verwijderen van asbest. Deze erkenning wordt door bevoegde autoriteiten verleend. Dit gebeurt bijvoorbeeld door regionale overheidsinstanties.
Het is belangrijk samen te werken met aannemers die over de juiste certificaten en erkenningen beschikken. Nadere regels omschrijven dat een erkende asbestverwijderaar jaarlijks een bijscholing moeten volgen in het kader van de bescherming tegen en informatie over asbest.
Jouw gezondheid en veiligheid staan voorop. Bescherm jezelf tegen de verborgen gevaren van asbest. Vertrouw op de expertise en ervaring van erkende asbest-experten om jouw asbest te laten verwijderen. Ze garanderen gemoedsrust en een gezonde omgeving.
Vul onderstaand formulier in en vergelijk gratis 1 of meerdere offertes van erkende asbestverwijderaars.
