Zelfstandige in bijberoep: voorwaarden opstart + kosten en tips

Wat betekent zelfstandige in bijberoep?

U bent in principe zelfstandige in bijberoep als uw zelfstandige activiteit niet uw hoofdactiviteit is. In de regel heeft u ook een arbeidsovereenkomst met een werkgever of ontvangt u een loonvervangend inkomen. 

Hoe zelfstandige in bijberoep worden? Voorwaarden + administratie

Voor u begint als zelfstandige in bijberoep, moet u:

• zich verplicht aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds.
• een ondernemingsvorm kiezen: eenmanszaak of één van de vennootschapsvormen.
• zich verplicht inschrijven in de KBO (Kruispuntbank van Ondernemingen) en een btw-nummer aanvragen en activeren.
• bij voorkeur een aparte Belgische zichtrekening openen voor uw transacties als zelfstandige. Richt u een vennootschap op? Dan is dat wel verplicht.

Daarnaast moet u aan de volgende voorwaarden voldoen:

• u bent 18 jaar of ouder (met bepaalde uitzonderingen voor ontvoogde personen van 16 tot 17 jaar oud)
• u mag in België werken
• u bent handels- en rechtsbekwaam
• u kunt, indien nodig, de nodige vergunningen of beroepskwalificaties voorleggen
• u voldoet aan de voorwaarden voor tewerkstelling (zie overzicht onder de afbeelding)

Voorwaarden tewerkstelling voor wie wil bijverdienen in bijberoep

Om zelfstandige in bijberoep te mogen worden, moet u voldoende tewerkgesteld zijn of een loonvervangend inkomen ontvangen. We overlopen de voorwaarden voor elke categorie:

1. Als werknemer in hoofdberoep

Werknemers mogen starten als zelfstandige in bijberoep als zij minstens halftijds werken. Ze zijn daarbij voor minstens 50 % van een voltijdse betrekking in dienst bij een werkgever.

Werkt u op interimbasis? Dan moet u minimaal 235 uren per kwartaal tewerkgesteld zijn, en moet uw tewerkstelling de eerste en laatste dag van het kwartaal lopen.

Voorbeeld:

Een voltijdse betrekking in uw bedrijf bedraagt 39 uur per week. U werkt 20 uur op weekbasis.  U bent voor 51 % tewerkgesteld in hoofdberoep en mag dus aan de slag als zelfstandige in bijberoep.

2. Als ambtenaar

Ook ambtenaren moeten minstens 50 % van een voltijdse betrekking in dienst zijn. Daarnaast moet die beroepsactiviteit over minimaal 8 maanden of 200 dagen lopen.

Daarnaast kunnen ambtenaren verplicht zijn om hun zelfstandige activiteit te melden bij hun werkgever. In sommige gevallen hebben ze ook de uitdrukkelijke toestemming nodig van hun werkgever.

3. In het onderwijs

Wie in het onderwijs werkt, moet:

• minstens 60 % van een voltijds uurrooster werken met een vaste benoeming.
• minstens 50 % van een voltijds uurrooster werken zonder een vaste benoeming.

4. Als werkloze

Als werkloze met een gewone werkloosheidsuitkering kunt u enkel via de ‘springplank naar zelfstandige’ een zelfstandige activiteit in bijberoep starten zonder uw recht op uitkering te verliezen. U kunt, via die regeling, uw zelfstandige activiteit voor een standaardduur van 12 maanden uitvoeren met behoud van uw werkloosheidsuitkering.

Ontvangt u een kunstwerkuitkering? Dan kunt u een zelfstandige activiteit in bijberoep starten als u dat meldt aan de RVA.

5. Met een ziekte- of invaliditeitsuitkering

Ontvangt u een ziekte- of invaliditeitsuitkering? Dan mag u starten als zelfstandige in bijberoep als:

• uw uitkering minstens gelijk is aan het minimumpensioen van een alleenstaande zelfstandige
• uw arbeidsongeschiktheid voortvloeit uit een tewerkstelling van minstens 50 %

Een adviserend arts van uw ziekenfonds moet de zelfstandige activiteit wel goedkeuren. De activiteit heeft invloed op uw uitkering.

6. Als u met pensioen bent

Als u met pensioen bent, mag u in principe bijverdienen met een zelfstandige activiteit in bijberoep. Hoeveel u mag bijverdienen, hangt af van uw leeftijd, het soort pensioen dat u ontvangt, en uw beroepsloopbaan. Contacteer een sociaal verzekeringsfonds voor vrijblijvend advies op maat.

7. Als u een inkomensvervangende tegemoetkoming ontvangt

Ontvangt u een inkomensvervangende tegemoetkoming via het DG Personen met een Handicap? Dan mag u beperkt bijverdienen als zelfstandige in bijberoep. Contacteer een sociaal verzekeringsfonds voor gratis advies op maat.

Voordelen van het statuut zelfstandige in bijberoep

Wat zijn de voordelen van een zelfstandige activiteit in bijberoep?

• Aanvullend inkomen. Als zelfstandige in bijberoep genereert u een aanvullend inkomen, bovenop het loon dat u verdient bij uw deel- of voltijdse tewerkstelling, of uw loonvervangend inkomen. 
• Flexibiliteit. U kiest zelf hoe u uw zelfstandige activiteit invult: u kiest wat u doet, wanneer en voor wie u werkt, en welke tarieven u hanteert.
• Behoud van sociale rechten en bescherming. Als zelfstandige in bijberoep behoudt u alle rechten uit uw statuut als loontrekkende. Denk aan uw rechten bij arbeidsongeschiktheid, vakantiegeld, pensioensopbouw en dergelijke meer.
• Lagere bijdragen. Zelfstandigen in bijberoep betalen minder sociale bijdragen dan zelfstandigen in hoofdberoep. De minimumbijdrage bedraagt rond de 100 euro per kwartaal, en onder een bepaalde inkomensgrens betaalt u zelfs geen sociale bijdragen.
• Kleiner risico. Als zelfstandige in bijberoep kunt u altijd terugvallen op uw hoofdactiviteit of loonsvervangend inkomen.
• Aftrek beroepskosten. Tot slot kunt u, net als een zelfstandige in hoofdberoep, verschillende kosten (die noodzakelijk zijn voor het uitoefenen van uw beroep) fiscaal in mindering brengen.

Nadelen van het statuut

Zelfstandige in bijberoep worden, brengt niet enkel voordelen met zich mee.

Tijd en energie

Eerst en vooral vergt een zelfstandige activiteit veel tijd en energie. Naast uw activiteit zelf bent u ook bezig met uw boekhouding of boekhouder, administratie en andere verplichtingen. Dat valt niet altijd even eenvoudig te combineren met een deel- of voltijdse tewerkstelling bij een werkgever.

Gelukkig heeft u zelf veel controle over hoe u de zelfstandige activiteit invult.

Conflict met hoofdactiviteit

Daarbij komt dat een zelfstandige activiteit, zelfs in bijberoep, kan conflicteren met uw hoofdactiviteit in loondienst. Soms is er sprake van bijvoorbeeld concurrentiebeding. Uw werkgever kan aanvullende voorwaarden opnemen in het arbeidsreglement.

Hoger belastbaar inkomen

Daarnaast verhogen de inkomsten uit uw zelfstandige activiteit uw belastbaar inkomen. U valt daardoor vaak in een hogere belastingschijf, waardoor u meer belastingen betaalt. Om een hoge bijbetalingsfactuur te vermijden, kiezen de meeste zelfstandigen voor voorafbetalingen.

Geen extra sociale rechten of bescherming

U betaalt tot slot sociale bijdragen, maar verwerft daarmee geen extra sociale rechten of bescherming. Zelfs als u een beperkt inkomen genereert, betaalt u meestal een minimale sociale bijdrage.

Verdient u meer dan verwacht? Dan betaalt u extra sociale bijdragen na de regularisatie. U behoudt natuurlijk wel de sociale rechten en bescherming die u vergaart via uw hoofdactiviteit.

Wat doet een sociaal verzekeringsfonds voor zelfstandigen in bijberoep?

Om zelfstandige te worden (in hoofd- of bijberoep) moet u zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds naar keuze. Het verzekeringsfonds helpt u met de opstart, beheert uw sociale bijdragen, en staat u bij met advies en begeleiding op maat.

1. Begeleiding bij de opstart: btw-nummer aanvragen en aansluiting

Een sociaal verzekeringsfonds kan u helpen bij de opstart: ze begeleiden u bij uw inschrijving in de KBO, en de aanvraag van uw btw- en ondernemingsnummer. Daarvoor kunt u ook beroep doen op een apart Ondernemersloket.

Het sociaal verzekeringsfonds staat u, nog voor u opstart als zelfstandige, bij met advies op maat. Ze kunnen u onder meer: informeren over aanvullende verplichtingen die gelden in uw specifieke situatie, en bekijken of u aan de tewerkstellingsvoorwaarden voldoet. 

Is aansluiting bij een sociaal secretariaat verplicht?

Nee, zelfstandigen zijn niet verplicht om zich aan te sluiten bij een sociaal secretariaat. In de praktijk is die aansluiting pas relevant als u personeel in dienst neemt. Zelfs dan blijft aansluiting bij een sociaal secretariaat volledig vrijblijvend.

2. Beheer van sociale bijdragen

Een sociaal verzekeringsfonds beheert uw sociale bijdragen. Zij zorgen voor de berekening, innen de bijdragen en storten de bedragen door aan de RSVZ (Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen).

3. Advies en begeleiding

Uw sociaal verzekeringsfonds staat u ook bij met advies en begeleiding op maat. Ze kunnen u begeleiden bij zaken als:

• statuutwijzigingen, bijvoorbeeld van werknemer naar zelfstandige in bijberoep, of van bijberoep naar hoofdberoep. 
• wijzigingen in uw hoofdactiviteit, bijvoorbeeld een tewerkstelling bij een nieuwe werkgever.
• berekeningen en simulaties, bijvoorbeeld een verhoging van uw sociale bijdragen bij een grotere omzet.
• moeilijkheden, bijvoorbeeld wanneer u uw sociale bijdragen niet kunt betalen.

Opstartkosten: Wat kost het om zelfstandige in bijberoep te worden?

Wie start als zelfstandige, moet zich inschrijven in de KBO. Dat kost in principe 109 euro.

Schakelt u een sociaal verzekeringsfonds in voor begeleiding bij de opstart? Dan rekenen zij vaak een extra kost aan.

Wat kost aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds in 2025?

Uw aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds is gratis. Er is geen sprake van een opstartkost of lidgeld. De meeste sociale verzekeringsfondsen rekenen wel een beheerskost aan voor het beheren van uw sociale bijdragen.

Vaste kosten: Welke bijdragen betaalt een zelfstandige in bijberoep?

Ook zelfstandigen in bijberoep betalen (meestal) sociale bijdragen, en ook hun inkomen wordt belast. Hoeveel sociale bijdragen en belastingen betaalt u?

Start: Minimumbijdrage in 2025 of eigen berekening

Begint u net als zelfstandige in bijberoep? Dan is uw netto belastbaar inkomen (uit uw zelfstandige activiteit) nog niet bekend. U heeft 2 opties: u betaalt een forfaitaire minimumbijdrage, of u maakt een eigen berekening.

Optie 1: Forfaitaire minimumbijdrage (+ bedrag 2025)

U kan ervoor kiezen om de minimumbijdrage te betalen. Die wordt berekend op een netto belastbaar inkomen van 1.881,76 euro. Het gaat om een bijdrage van 99,38 euro per kwartaal.

Optie 2: Eigen berekening

Denkt u meer te gaan verdienen of wilt u meer controle over uw sociale bijdragen? Dan kunt u (bij voorkeur samen met een boekhouder) een eigen berekening maken. Laat dat weten aan uw sociaal verzekeringsfonds.

Opgelet: regularisatie

Eens de fiscus uw netto belastbaar inkomen wel kent (na 2 tot 3 jaar), worden uw sociale bijdragen geregulariseerd. Was uw netto belastbaar inkomen hoger dan het inkomen waarop uw sociale bijdragen werden berekend? Dan moet u bijbetalen.

Na 2 – 3 jaar: Regularisatie van uw sociale bijdragen

Zodra uw definitieve netto belastbaar inkomen voor een jaar gekend is, geeft de fiscus dat door aan uw sociaal verzekeringsfonds. Op basis van die informatie berekent het uw sociale bijdragen.

• Is uw netto belastbaar inkomen lager dan 1.881,76 euro per jaar? Dan betaalt u geen sociale bijdragen.
• Op het netto belastbaar inkomen tussen de 1.881,75 en 78.948,60 euro betaalt u 20,50 % sociale bijdragen.
• Op het netto belastbaar inkomen tussen de 78.948,60 en 116.940,78 euro  betaalt u 14,16 % sociale bijdragen.
• Op het netto belastbaar inkomen hoger dan 116.940,78 euro geldt de maximumbijdrage.

De maximumbijdrage in 2025 bedraagt 5.219,24 euro per kwartaal.

Sociale bijdrage is fiscaal aftrekbaar

Alle betaalde sociale bijdragen zijn volledig fiscaal aftrekbaar, zelfs als het om een voorlopig berekend bedrag gaat.  

Hoeveel belastingen betaalt u als zelfstandige in bijberoep?

Als zelfstandige in bijberoep worden de inkomsten uit uw zelfstandige activiteit bij uw loon (of loonvervangend inkomen) gevoegd.

Heeft u een eenmanszaak? Dan geldt de gewone persoonsbelasting in schijven. U mag uw beroepskosten fiscaal in mindering brengen.

Heeft u een vennootschap? Dan is de berekening complexer:

• U betaalt 25 % vennootschapsbelasting op de winst (mogelijk verlaagd)
• U betaalt de gewone personenbelasting op uw normale inkomen en het loon dat u zichzelf uitkeert via de vennootschap

Beroepskosten: van boekhouding tot verzekering

Enkele mogelijke extra kosten betaalt u, afhankelijk van uw situatie, voor:

• boekhouder of boekhoudsoftware
• verzekeringen
• vergunningen
• abonnementen (internet, telefonie, softwarepakketten …)

Zijn de kosten noodzakelijk voor het uitoefenen van uw beroep? Dan zijn het beroepskosten: die mag u fiscaal in mindering brengen. 

Sociaal verzekeringsfonds kiezen: aandachtspunten bij vergelijken

De aansluiting bij een sociaal verzekeringsfonds is verplicht voor elke zelfstandige in hoofd- of bijberoep. U mag echter vrij kiezen bij welk fonds u zich aansluit. 

Enkele zaken om op te letten:

• Beheerskosten. Welke beheerskosten rekent het verzekeringsfonds aan voor het beheren van uw sociale bijdragen? Het prijsbereik ligt doorgaans tussen de 3 en 4,5 % van uw sociale bijdragen.
• Diensten. Welke aanvullende diensten biedt het fonds aan? Hoeveel betaalt u daarvoor? Zijn er gratis infosessies, workshops of opleidingen?
• Betrokkenheid. Kiest u liever een groot sociaal verzekeringsfonds met ruime expertise, of een kleinere speler die uw dossier misschien nauwer en persoonlijker opvolgt?
• Bereikbaarheid. Is het sociaal verzekeringsfonds goed bereikbaar? Heeft u nood aan een kantoor in de buurt of een persoonlijk aanspreekpunt?
• Tools en online aanwezigheid. Heeft het fonds een gebruiksvriendelijk klantenportaal?

Wat zijn de voordelen van vergelijken?

De kosten voor een sociaal verzekeringsfonds liggen vrij laag, en de verschillen in de beheerskosten zijn niet bijzonder groot. U kunt wel wat besparen door een sociaal verzekeringsfonds met een lagere beheerskost te kiezen. Hoe meer u verdient, hoe hoger uw sociale bijdragen en hoe meer het verschil in beheerskosten doorweegt.

Nog belangrijker dan de kosten, is de ondersteuning en begeleiding van uw sociaal verzekeringsfonds. Advies op maat, opleidingen en infosessies kunnen een grote meerwaarde vormen voor uw onderneming.

Snel, eenvoudig, gratis en volledig vrijblijvend uw opties verkennen? Vraag voorstellen op maat bij erkende sociale verzekeringsfondsen via het offerteformulier onderaan deze pagina.

Veelgestelde vragen

Zelfstandige worden? Vind een sociaal verzekeringsfonds op uw maat

Overweegt u de sprong naar zelfstandigheid in bijberoep? Deel uw vragen snel en eenvoudig met erkende sociale verzekeringsfondsen via onderstaand formulier. Zij bezorgen u gratis en volledig vrijblijvend advies op maat.

Zo kunt u de mogelijkheden verkennen, meer informatie verzamelen over de verplichtingen in uw specifieke situatie, en u grondig voorbereiden op uw start als zelfstandige in bijberoep.