Inhoud
Wat is een sociaal verzekeringsfonds?
Wanneer u als zelfstandige aan de slag gaat, moet u zich verplicht aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. Dat staat in de wet en wordt opgevolgd door het RSVZ (Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen). Zo bent u zeker dat uw sociale bescherming goed geregeld is.
Een sociaal verzekeringsfonds helpt u met:
- Het betalen van sociale bijdragen: Zij berekenen hoeveel u moet bijdragen en innen de bijdragen op regelmatige basis.
- Het opbouwen en bewaken van uw sociale rechten: Denk aan uw latere pensioen, kinderbijslag of een uitkering als u ziek wordt of in zwangerschapsverlof gaat.
- Advies en begeleiding: Heeft u vragen over uw situatie of zijn er veranderingen in de regelgeving? Dan kunt u bij hen terecht voor duidelijke uitleg.
Uw sociaal verzekeringsfonds zorgt er dus voor dat u als zelfstandige niet in de kou blijft staan en de sociale bescherming geniet waar u recht op hebt.
Ontvang gratis offertes
Hoe werkt een sociaal verzekeringsfonds?
Wil u graag weten hoe u zich kan aansluiten en hoe een sociaal verzekeringsfonds werkt? Hieronder beschrijven we het in detail.
Aansluiting bij uw opstart
Wanneer u als zelfstandige begint, moet u zich aansluiten bij een sociaal verzekeringsfonds. U bezorgt uw persoonlijke gegevens, uw startdatum en informatie over uw activiteit. Dat kan tegenwoordig meestal eenvoudig online.
Dankzij deze aansluiting bent u officieel in orde en begint u sociale rechten op te bouwen, zoals pensioen of een uitkering bij ziekte of moederschapsrust.
Inning van uw sociale bijdragen
Eens u aangesloten bent, betaalt u elk kwartaal op de vastgelegde dag van het kwartaal sociale bijdragen via het fonds.
De sociale bijdragen die u als zelfstandige betaalt, worden berekend op basis van uw netto belastbaar inkomen. Omdat uw recentste inkomen nog niet meteen bekend is, gebeurt de berekening op de inkomsten van drie jaar eerder. Ook wordt dit wel eens ‘voorlopige bijdragen’ genoemd. Het is een schatting van wat u uiteindelijk zult moeten betalen.
U ontvangt hiervoor telkens een betalingsuitnodiging of opteert voor een automatische domiciliëring. Op die manier blijft u administratief in orde en loopt uw sociale bescherming gewoon door.
Berekening van de sociale bijdragen volgens uw inkomen
Later, wanneer uw werkelijke inkomsten bekend zijn via de fiscus, berekent het sociaal verzekeringsfonds hoeveel u eigenlijk had moeten betalen. Als u te weinig bijdragen hebt betaald, volgt een bijbetaling.
Als u teveel hebt betaald, krijgt u geld terug of wordt het bedrag verrekend met toekomstige kwartalen. Wanneer u merkt dat uw inkomen stijgt of daalt, kunt u uw voorlopige bijdragen aanpassen. Zodat u verrassingen achteraf vermijdt.
Bijgevolg sluit de bijdrage uiteindelijk zo nauw mogelijk aan bij uw werkelijke inkomen.
Doorstorting aan RSVZ en FOD Sociale Zekerheid
Het sociaal verzekeringsfonds zorgt voor de correcte doorstorting van uw bijdragen naar het RSVZ en andere betrokken overheidsdiensten, zoals de FOD Sociale Zekerheid. Zij registreren en bewaken uw sociale rechten.
Op basis daarvan krijgt u later toegang tot onder meer pensioen, kinderbijslag en uitkeringen. In uw online dossier kunt u opvolgen welke bijdragen betaald zijn en welke rechten u opbouwt.
Wat als u (tijdelijk) minder verdient?
Het kan gebeuren dat u als zelfstandige een periode minder inkomsten hebt. Bijvoorbeeld: omdat u minder werk hebt, ziek wordt of nog aan het opstarten bent. In dat geval zijn er mogelijkheden om uw sociale bijdragen aan te passen. U kunt onder bepaalde voorwaarden een vermindering van uw voorlopige bijdragen aanvragen. Dat is handig wanneer uw inkomen duidelijk lager ligt dan verwacht. Zo voorkomt u dat u onnodig hoge bijdragen betaalt.
Als uw situatie echt moeilijk wordt en u de bijdragen tijdelijk niet kunt betalen, kunt u in sommige gevallen een vrijstelling aanvragen. Dan hoeft u in bepaalde kwartalen geen bijdragen te betalen. Hou er wel rekening mee dat u in die periode minder sociale rechten opbouwt, zoals pensioen. De voorwaarden zijn strikt. Omdat deze maatregel bedoeld is voor zelfstandigen in financiële nood.
Voor starters en freelancers, waar inkomsten vaak sterk kunnen schommelen, zijn deze opties belangrijk. Zij kunnen zo hun bijdragen beter afstemmen op de realiteit. Het is altijd verstandig om dit tijdig met uw sociaal verzekeringsfonds te bespreken, zodat u ondersteuning krijgt en verrassingen vermijdt.
Wat zijn de voordelen van aansluiting?
Wanneer u bent aangesloten bij een sociaal verzekeringsfonds bouwt u een aantal belangrijke sociale rechten op. Die sociale bescherming wordt bepaald en gecontroleerd door de Belgische overheid. Zelfstandigen genieten op die manier gelijkaardige rechten als werknemers, maar afgestemd op hun statuut.
Hieronder zetten we de belangrijkste voordelen op een rij.
1. Pensioen en kinderbijslag
Als zelfstandige bouwt u via uw sociale bijdragen stap voor stap pensioenrechten op. Hoe meer en hoe langer u bijdraagt, hoe hoger uw pensioen later kan worden.
Daarnaast hebt u recht op kinderbijslag wanneer u kinderen hebt. Dit wordt automatisch geregeld via uw sociaal statuut als zelfstandige, waardoor u geen aparte aanvragen hoeft te doen bij uw fonds.
2. Ziekte en arbeidsongeschiktheid
Wordt u ziek of langdurig arbeidsongeschikt? Dan zorgt uw aansluiting ervoor dat u uitkeringen kunt ontvangen om uw inkomstenverlies deels op te vangen. U geniet financiële steun vanaf het moment dat u door een arts erkend wordt als arbeidsongeschikt.
Er gelden naast de erkenning van uw arbeidsongeschiktheid door een adviserend arts van uw ziekenfonds nog 2 andere voorwaarden:
- U wordt voor minstens 8 dagen arbeidsongeschikt verklaard. Zelfstandigen die minder dan 8 dagen arbeidsongeschikt zijn, hebben geen recht op een uitkering. U ontvangt, als u 8 dagen of langer arbeidsongeschikt bent verklaard, ook een uitkering voor die eerste 8 dagen.
- U heeft de wachttijd van 6 maanden doorlopen en voor 2 kwartalen sociale bijdragen betaald.
Bovendien hebt u recht op moederschapsrust en een moederschapsuitkering, waarbij u tijdelijk kunt stoppen met werken en toch een inkomen behoudt.
3. Overbruggingsrecht en andere voordelen
Zelfstandigen die plots zonder inkomen vallen door omstandigheden, zoals: faillissement, economische problemen of een gedwongen stopzetting, kunnen aanspraak maken op het overbruggingsrecht.
Het biedt tijdelijke, financiële steun en behoud van uw sociale rechten. In sommige situaties kunt u ook rekenen op andere vormen van ondersteuning, zoals gezinsbijslag of hulp bij heropstart.
Welke verzekeringsfondsen bestaan er in België? [Xerius, Liantis, Partena, Securex, Acerta]
In België kunt u zich als zelfstandige aansluiten bij verschillende erkende sociale verzekeringsfondsen. De belangrijkste spelers in België zijn:
- Xerius
- Acerta
- Liantis
- Partena Professional
- Securex
- Group S
Alle bovenstaande fondsen zijn erkend door het RSVZ, waardoor ze dezelfde wettelijke sociale bescherming bieden. Denk aan de inning van sociale bijdragen en de opbouw van rechten zoals pensioen, kinderbijslag en uitkeringen bij ziekte of moederschapsrust.
De gelijkenissen tussen de fondsen zijn groot. Ze volgen dezelfde wetgeving en berekenen de bijdragen op dezelfde manier. Het verschil zit vooral in de service, digitale ondersteuning, bereikbaarheid en extra adviesmogelijkheden.
Hoe kiest u het juiste sociaal verzekeringsfonds?
Bij de keuze van een sociaal verzekeringsfonds let u best op een aantal praktische zaken. Kijk naar de digitale diensten, zoals een online portaal of app waarmee u uw bijdragen en documenten kunt opvolgen. Let ook op de snelheid van de administratie: hoe vlot worden wijzigingen verwerkt en vragen beantwoord?
Voor starters kan extra advies handig zijn: bijvoorbeeld begeleiding bij de opstart van een eenmanszaak of vennootschap. Daarnaast is een bereikbare klantenservice belangrijk, zodat u snel geholpen wordt bij vragen.
Onthoud dat het wettelijk tarief overal gelijk is, maar dat de dienstverlening verschilt. Kies dus het fonds dat het beste bij uw situatie of manier van werken past.
Info, advies en offertes op maat
Hoe overstappen naar een ander sociaal verzekeringsfonds?
Als u niet tevreden bent over uw huidige sociaal verzekeringsfonds, kunt u probleemloos overstappen naar een andere speler. Dat kan één keer per jaar en moet gebeuren vóór 30 juni. U dient hiervoor een schriftelijke aanvraag in bij het nieuwe fonds van uw keuze. Zij regelen daarna de volledige administratieve overdracht met uw huidige fonds.
Uw opgebouwde sociale rechten gaan niet verloren bij een overstap. Alles blijft correct geregistreerd, zoals uw pensioenrechten en bijdragen uit het verleden. Een overstap is bovendien gratis en het toekomstige, nieuwe fonds neemt de praktische opvolging op zich.
Veelgestelde vragen
Is het verplicht om u aan te sluiten bij een sociaal verzekeringsfonds als zelfstandige?
Hoeveel kost een sociaal verzekeringsfonds?
Wat gebeurt er als ik mijn bijdragen niet betaal?
Starten als zelfstandige? Verken uw opties en vergelijk offertes van verzekeringsfondsen
Maakt u de overstap naar het statuut van zelfstandige? Dan kiest u best een sociaal verzekeringsfonds dat aansluiten bij uw situatie, wensen en behoeften.
Vul onderstaand formulier in en ontvang gratis 1 of meer vrijblijvende offertes op maat van sociale verzekeringsfondsen en/of sociaal secretariaten. U bespaart zo tijd in uw zoektocht, u krijgt een duidelijk overzicht van het aanbod en het helpt u om een keuze te maken.