Beleggingsverzekering tak 23: werking, mogelijkheden, kosten en risico’s

Wat is een tak 23 beleggingsverzekering?

De tak 23 levensverzekering (ook wel de beleggingsverzekering) is een combinatie van een gewone levensverzekering en een beleggingen in fondsen.

Je belegt met een tak 23 product niet zelf in fondsen, maar sluit een contract af met de verzekeraar die op diens beurt je premies belegt in een of meerdere beleggingsfondsen.

Welke strategie de verzekeraar volgt bij het beleggen, is contractueel bepaald. Je hebt de keuze tussen verschillende defensieve en dynamische strategieën. Het rendement van de tak 23 levensverzekering is nagenoeg volledig afhankelijk van de resultaten uit die beleggingen.

Een tak 23 levensverzekering is dus een alternatief of aanvulling op beleggen op de beurs via een bank of broker. In plaats van bijvoorbeeld een effectenrekening of beleggingsfonds te openen, beleg je in de vorm van een verzekering via een verzekeraar. Je hoeft zelf daarbij ook niet actief betrokken te zijn bij het beleggen.

Je kapitaal is bij een tak 23 verzekering doorgaans niet beschermd, en het rendement is niet gegarandeerd. Je kunt daarom (een deel van) je kapitaal verliezen wanneer de fondsen niet naar verwachting presteren. 

Het risico is dus hoger dan bij bijvoorbeeld een tak 21 levensverzekering. Het potentiële rendement ligt echter hoger, waardoor een tak 23 levensverzekering op termijn meer kan opbrengen.

Hoe werkt het? 

Hoe zit zo’n tak 23 levensverzekering in elkaar?

1. Betaling premie tak 23 beleggingsverzekering

Via je tak 23 verzekering investeer je via je levensverzekering. Je betaalt een eenmalige premie, of doet periodieke betalingen aan de verzekeraar. Ook een combinatie van beide opties is mogelijk (bijvoorbeeld een eenmalige storting van 5.000 euro, gevolgd door een maandelijkse premie van 30 euro).

2. Belegging door de verzekeraar

De verzekeraar belegt je premie (minus eventuele kosten en belastingen) in een of meerdere fondsen volgens een contractueel bepaalde strategie. Je kunt bijvoorbeeld kiezen voor een dynamische of defensieve strategie. De verzekeraar kan beleggen in aandelen, vastgoed, obligaties en andere producten. 

Je kunt in zekere mate zelf bepalen in welke fondsen de verzekeraar belegt. De meeste verzekeraars bieden je verschillende opties, die opgedeeld worden in verschillende risicoklassen. In de meeste gevallen zal een belegging met een hoger risico een hoger potentieel rendement hebben. 

3. Aanduiden van begunstigde(n)

Omdat een tak 23 beleggingsverzekering is, duid je doorgaans ook een of meerdere begunstigden aan. Je kunt zelf de begunstigde zijn, of (ook) je partner, kinderen of andere personen opgeven als begunstigde.

4. Looptijd tak 23 beleggingsverzekering

Tak 23 levensverzekeringen bestaan met of zonder vaste looptijd.

Een beleggingsverzekering zonder eindvervaldag wordt uitgekeerd bij het overlijden van de verzekeringnemer (als dat tevens de verzekerde is), of bij het afkopen van de verzekering. Daarmee gaan doorgaans wel kosten en belastingen gepaard.

Een beleggingsverzekering met eindvervaldag loopt af op een bepaalde datum, meestal 8 jaar en 1 maand na het betalen van de (eerste) premie. Sterft de verzekeringnemer voor de eindvervaldag? Dan wordt de beleggingsverzekering beëindigd en het kapitaal uitgekeerd aan de begunstigde(n). 

Welk deel van het kapitaal in dat geval wordt uitbetaald, is onder meer afhankelijk van of je al dan niet een overlijdensdekking opnam in de polis. Daarover lees je hieronder meer.

Open tak 23 beleggingsverzekering versus gesloten tak 23 beleggingsverzekering

Een tak 23 beleggingsverzekering kan open (de klassieke vorm) of gesloten (ook wel gestructureerd) zijn.

Open tak 23 beleggingsverzekering

De klassieke of open tak 23 beleggingsverzekering biedt geen enkele garantie op je kapitaal of rente. Het potentiële rendement is hoger dan bij een tak 21 levensverzekering, maar is volledig afhankelijk van het rendement van de beleggingsfondsen. Er is dus geen sprake van een minimumrendement.

Een open tak 23 beleggingsverzekering heeft doorgaans geen eindvervaldag. Het kapitaal wordt uitgekeerd aan de nabestaanden wanneer de verzekerde overlijdt. Wil de verzekeringnemer vroeger uit de verzekering stappen? Dan zijn daar bepaalde kosten en belastingen aan verbonden.

Gesloten tak 23 beleggingsverzekering

Bij een gestructureerde of gesloten tak 23 beleggingsverzekering geldt een vaste vervaldag en een beperkte inschrijvingsperiode. Je ontvangt de uitbetaling van de verzekering op de vervaldag. 

Een gesloten beleggingsverzekering biedt iets meer zekerheid, en lijkt dan ook enigszins op de tak 21 levensverzekering.  

De gesloten beleggingsverzekering biedt een (gedeeltelijke) bescherming van je kapitaal. Die bescherming is enkel van toepassing op de vervaldag van je verzekering. Het risico is dus ook bij deze vorm van de tak 23 beleggingsverzekering groter dan bij een tak 21 product.

Tak 23 levensverzekering met kapitaalbescherming

Gestructureerde of gesloten tak 23 verzekeringen bieden wél een gedeeltelijke of volledige kapitaalbescherming. Die geldt echter enkel op de eindvervaldag.

Wanneer de polis afloopt op de vooraf bepaalde eindvervaldag ontvang je minimaal de waarde van (een vast aandeel van) de premies die je betaalde gedurende de looptijd van de verzekering. 

Neem je jouw kapitaal op voor de eindvervaldag? Dan is er geen kapitaalbescherming.

Wat is het grootste verschil tussen tak 21 en tak 23? 

Wat zijn de belangrijkste verschillen tussen een tak 21 en een tak 23 levensverzekering?

Categorie	Tak 21	Tak 23
Risico	Kleiner risico	Groter risico
Rendement	Gewaarborgd rendement (kan ook minder dan 0 procent zijn), maar over het algemeen lager.	Rendement is niet gewaarborgd, maar het potentieel rendement is over het algemeen hoger.
Kapitaal	Gegarandeerd	Geen gegarandeerd kapitaal
Garantiefonds	Kapitaal is beschermd in het geval van het faillissement van de verzekeraar.	Kapitaal is doorgaans niet (volledig) bescherm bij faillissement van de verzekeraar.
Risicoprofiel	Defensief	Afhankelijk van het beleggingsbeleid
Roerende voorheffing	Voorheffing verschuldigd bij verzekeringen met een looptijd korter dan 8 jaar, of bij het opnemen van het kapitaal voor de looptijd van 8 jaar verstreken is.	Geen voorheffing verschuldigd, tenzij je een tak 23 spaarverzekering met minimumrendement beëindigt voor een looptijd van 8 jaar en 1 maand verstreken is.
Winstdeling	Kan uitgekeerd worden maar is afhankelijk van de verzekeraar.	Geen winstdeling.

Benieuwd welk soort levensverzekering jij best afsluit? Een financieel adviseur helpt je op weg.

Waarom kiezen voor beleggingsverzekering met tak 23? 

Voor je kiest voor een tak 23 beleggingsverzekering sta je best even stil bij de voordelen en de mogelijke risico’s en nadelen.

Voordelen van een tak 23 beleggingsverzekering

De tak 23 levensverzekering biedt interessante voordelen.

1. Levensverzekering met hoger rendement

Zoek je een levensverzekering met een potentieel hoger rendement dan bijvoorbeeld een tak 21 levensverzekering? Dan is een tak 23 beleggingsverzekering interessant. De verzekering gaat gepaard met een hoger risico, maar het potentiële rendement is aanzienlijk hoger. Het effectieve rendement blijft uiteraard afhankelijk van de prestaties van de fondsen waarin je belegt.

2. Beleggen zonder ervaring

Zelf succesvol beleggen in beurzen via een broker of de bank vergt enige kennis. Je moet ook actief betrokken zijn bij je beleggingen. Met een tak 23 beleggingsverzekering hoeft dat niet. Je kiest zelf een of meerdere fondsen en een beleggingsstrategie. Je verzekeraar doet de rest.

3. Erfenis plannen

Een tak 23 levensverzekering is eveneens een levensverzekering. Je kunt de verzekering dus ook gebruiken om een deel van je nalatenschap te beheren.

Na je overlijden is het kapitaal ook sneller beschikbaar voor je begunstigde(n). Je kunt bovendien besparen op de erfbelasting door je (bijzonder) vermogen na te laten aan je kleinkinderen (ook wel generation skipping genoemd).

4. Mogelijk fiscaal voordeel bij pensioensparen en langetermijnsparen

Als je via een tak 23 levensverzekering aan langetermijn- of pensioensparen doet, geniet je een fiscaal voordeel. Daarover lees je verder in dit artikel meer.

Is het raadzaam om te beleggen? Wat zijn de risico’s verbonden aan tak 23?

Er zijn risico’s verbonden aan beleggen via Tak 23-levensverzekeringen. Deze vorm van beleggen heeft ook enkele nadelen.

1. Premietaks

Je betaalt als particulier een taks van 2 procent op de betaalde premies. Vennootschappen betalen een taks van 4,4 procent. Je rendement wordt verminderd met die taks.

De taks valt echter wel weg als je aan pensioensparen doet met je tak 23 beleggingsverzekering.

 2. Andere kosten tak 23 levensverzekering

De verzekeraar kan beheer-, instap- en uitstapkosten aanrekenen. De uitstapkosten worden doorgaans enkel aangerekend als je het kapitaal laat uitkeren voor de vervaldatum van de verzekering.

Naar verloop van tijd kan die uitstapkost verminderen, en sommige verzekeraars hanteren de uitstapkost niet of slechts gedurende een korte periode.

De instapkosten zijn over het algemeen niet hoger dan de instapkosten wanneer je belegt via je bank.

3. Risico’s tak 23: geen bescherming

Het potentieel hogere rendement van een tak 23 beleggingsverzekering gaat gepaard met een hogere financiële risico. Zo zijn tak 23 producten niet beschermd door het garantiefonds. Gaat de verzekeringsmaatschappij failliet? Dan komt het garantiefonds bij de meeste tak 23 beleggingsproducten niet tussen.

Je bent dus in feite geen eigenaar van het gekozen fonds waarin je belegt, maar wel bevoorrechte schuldeiser van de verzekeraar bij een faillissement. Ga daarom geen tak 23 levensverzekering aan bij een onbetrouwbare verzekeraar of een instelling die financieel niet in goede gezondheid verkeert.

Om jezelf in te dekken, kun je een tak 23 verzekering met kapitaalbescherming nemen. Die verzekeringen hebben een eindvervaldag waarop je minstens (een deel van) de waarde ervan terugkrijgt. De verzekering uitkopen voor de eindvervaldag betekent dat je die bescherming verliest.

4. Risico’s tak 23: geen gegarandeerd rendement

Tot slot biedt tak 23 geen gegarandeerd rendement. Het kan dus dat je (een deel van) je kapitaal verliest. Het rendement is afhankelijk van de prestaties van de fondsen waarin je belegt.

Je hebt wel controle over de fondsen waarin je belegt en dus ook over het risico van je beleggingen. De zogenaamde risicoklassen gaan van 1 (laag financieel risico en lager potentieel rendement) tot 7 (hoog rendement met veel risico). De risicoklassen zijn van toepassing op alle fondsen gekoppeld aan een tak 23 beleggingsverzekering. De risicoklasse van een fonds wordt regelmatig opnieuw berekend.

Wat zijn de kosten van tak 23? 

Een tak 23 beleggingsverzekering gaat gepaard met enkele kosten. Welke kosten dat precies zijn, verschilt van verzekeraar tot verzekeraar. Enkele veel voorkomende kosten zijn…

• Instapkosten. Daarover kan onderhandeld worden met de verzekeraar. Doorgaans gaat het over 1 tot maximaal 6 procent van het belegde bedrag.
• Beheerkosten. Veel verzekeraars rekenen jaarlijks beheerkosten aan.
• Switchkosten. Wil je in andere fondsen beleggen bij dezelfde verzekeraar? Dan kan een overstapkost worden aangerekend.
• Uitstapkosten. Wil je de verzekering vroegtijdig stopzetten? Dan worden daar vaak kosten voor aangerekend. 

Daarnaast betaal je een verzekeringstaks van 2 procent op je premies, tenzij je de beleggingsverzekering gebruikt om een aanvullend pensioen op te bouwen.

Zijn tak 23 beleggingsverzekeringen fiscaal aftrekbaar? Premies en roerende voorheffing

De premies die je betaalt voor je tak 23 beleggingsverzekering zijn niet fiscaal aftrekbaar. Er zijn echter 2 uitzonderingen.

De premies die je betaalt voor een tak 23 pensioenspaarverzekering zijn fiscaal aftrekbaar. Spaar je maximaal 980 per jaar (het traditionele pensioenspaarregime)? Dan kan je tot 30 procent van het gespaarde bedrag aftrekken van de belastingen. Spaar je 980 tot 1.260 euro per jaar? Dan geniet je een belastingvermindering van 25 procent van het gespaarde bedrag.

Ook de premies voor een tak 23 langetermijnspaarverzekering horen bij het fiscaal regime. Je maximale premie wordt berekend aan de hand van je inkomen. Hoe groot je fiscaal voordeel is, zal dus afhangen van je beroepsinkomen. Het maximale gespaarde bedrag waarop het belastingvoordeel wordt berekend ligt op 2.350 euro.

Roerende voorheffing op opbrengst

Je betaalt geen roerende voorheffing op de opbrengst van de beleggingsverzekering. Daarop zijn 2 uitzonderingen. Bij een beleggingsfonds met volledige of gedeeltelijke kapitaalverzekering betaal je wel voorheffing (30 procent op het opgebouwde kapitaal). Ook als je de verzekering vroegtijdig stopzet, betaal je een voorheffing van 30 procent op het verzamelde kapitaal.

Welk rendement met tak 23 verzekering?

Een tak 23 levensverzekering heeft geen gewaarborgd rendement. Hoeveel de verzekering opbrengt, is afhankelijk van de prestaties van de onderliggende fondsen waar je in belegt. Factoren die het rendement bepalen zijn…

• Wanneer je instapt.
• Weging van de fondsen of het fonds binnen de volledige portefeuille.
• Evolutie van de waarde van de fondsen of het fonds.

Je kapitaal is, met een tak 23 verzekering, in de meeste gevallen niet beschermd. Er is geen depositogarantiestelsel, waardoor je steeds het risico loopt (een deel van) je kapitaal te verliezen. 

Het hoge risico gaat wel gepaard met een potentieel hoger rendement. 

Wie mag tak 23 verzekeringen verkopen? 

Een tak 23 verzekering mag niet door zomaar iedereen worden aangeboden. Op de website van de Nationale Bank van België alsook die van het FSMA (Autoriteit voor Financiële Diensten en Markten) vind je overzichten met verzekeraars en verzekeringstussenpersonen die tak 23 producten mogen aanbieden. 

Tak 23 combineren met overlijdensdekking 

Door een overlijdensdekking te nemen als aanvulling op je tak 23 verzekeringscontract, garandeer je de uitbetaling van een bepaald bedrag aan je begunstigde(n). Je hebt de keuze uit een vast of minimum overlijdenskapitaal.

Vast overlijdenskapitaal

Je kunt kiezen voor een tak 23 beleggingsverzekering met een vast overlijdenskapitaal. Een begunstigde aanduiden is hierbij heel belangrijk. De verzekeraar garandeert dan (in ruil voor een extra premie) de uitbetaling van een vast kapitaal aan je begunstigde(n) wanneer je overlijdt.

Vaak gaat het om een maximumbedrag van 20.000 euro. Je kunt die dekking nemen over de volledige looptijd van het contract, of voor een bepaalde periode. Als je sterft vooraleer het contract afloopt, wordt het automatisch beëindigd.

Minimum overlijdenskapitaal

Voor een extra premie kun je ook een minimum overlijdenskapitaal verzekeren. De verzekeraar keert bij je overlijden dan 130 procent van het kapitaal uit aan je begunstigde(n).

Heb je bijvoorbeeld 15.000 euro aan premies gestort en gekozen voor een overlijdensdekking met een minimum overlijdenskapitaal? Dan ontvangen je begunstigden minimaal 19.500 euro.

Meer weten over sparen en beleggen? Stel je vragen aan specialisten en vergelijk gratis 1 of meerdere levensverzekeringen

Heb je nog vragen over de tak 23 levensverzekering? Contacteer met onderstaand formulier gratis en vrijblijvend verzekeringsspecialisten. Door advies op maat in te winnen, weet je beter waar je precies aan toe bent. 

Welke levensverzekering het beste is, hangt volledig af van jouw situatie, voorkeuren en wensen. Na het invullen van het formulier ontvang je niet enkel advies op maat, maar ook verschillende prijsvoorstellen. Zo kun jij het aanbod vergelijken, en een weloverwogen keuze maken.

Veelgestelde vragen

---