Preventieve werkverwijdering bij zwangerschap: Hoe werkt het? + Moederschapsverlof

Hoe en wanneer kun je stoppen met werken tijdens de zwangerschap?

Normaliter stop je ten laatste 1 week voor de bevallingsdatum met werken. Je gaat dan verplicht met zwangerschapsverlof. Je kunt ervoor kiezen om ten vroegste 6 weken voor de bevalling met zwangerschapsverlof te gaan. Lees verder in dit artikel meer over de duur van het moederschapsverlof en je uitkering tijdens die periode.

In bepaalde gevallen is het nodig om preventief vroeger te stoppen met werken. Je mag dan rekenen op de moederschapsbescherming en kunt in kader van een preventieve werkverwijdering of profylactisch verlof tijdelijk stoppen met werken. 

Moederschapsbescherming

Moederschap mag geen aanleiding geven tot discriminatie op het werk. De moederschapsbescherming beschermt (aanstaande) moeders op de werkvloer. 

Breng je werkgever (zo snel mogelijk) op de hoogte van je zwangerschap via een geneeskundig getuigschrift dat je aangetekend verstuurt. Je mag het getuigschrift ook zelf overhandigen en een ontvangstbewijs vragen. Zodra je dat doet, zijn er wettelijke beschermingsmaatregelen van kracht:

• Als zwangere vrouw mag je afwezig zijn voor het werk voor zwangerschapsonderzoeken die je niet buiten de arbeidsuren kunt inplannen.
• Als zwangere vrouw ben je beschermd tegen ontslag, tot een maand na afloop van je postnatale verlof en eventuele verlengingen van je moederschapsverlof.
• Als zwangere werknemer of werknemer die borstvoeding geeft, mag je in principe geen overwerk verrichten.
• Werkgevers mogen zwangere werknemers niet tot nachtarbeid verplichten gedurende de 8 weken voor de vermoedelijke bevallingsdatum.
• In bepaalde gevallen (bijvoorbeeld bij risico’s voor je gezondheid of de gezondheid van je kind) moet je volledig of gedeeltelijk van het werk verwijderd worden. In dat geval heb je recht op een (gedeeltelijke) uitkering. Daarover lees je hieronder meer.

Wat is een preventieve werkverwijdering?

Wie zwanger is, net bevallen is en/of borstvoeding geeft, mag niet werken in een omgeving die een gezondheidsrisico vormt voor moeder of kind. Je werkgever moet dan, binnen de mate van het mogelijke, een aangepaste functie voorstellen of je arbeidsomstandigheden aanpassen. Dat kan dus zowel voor als na de bevalling.

Is dat niet mogelijk? Dan kan de preventieadviseur-arbeidsarts bepalen dat je tijdelijk moet stoppen met werken. Men spreekt dan van een preventieve werkverwijdering.

Meer weten over de rol van je ziekenfonds in je zwangerschap?

Verken de voordelen en steunmaatregelen van verschillende ziekenfondsen

Kom in contact met ziekenfonds adviseurs

Optie 1: Gedeeltelijke werkverwijdering

Tijdens een gedeeltelijke werkverwijdering voer je aangepast of alternatief werk uit. Het kan gaan om een aanpassing van de werkomstandigheden, je werkuren, of de post waar je werkt. 

Voorwaarden voor een uitkering

Je krijgt een uitkering als je loonverlies lijdt door de gedeeltelijke werkverwijdering. Je voldoet verder aan dezelfde voorwaarden als die voor de uitkering die je ontvangt tijdens de moederschapsrust (zie onderaan dit artikel).

Uitkering aanvragen bij gedeeltelijke werkverwijdering

Om de uitkering aan te vragen, bezorg je jouw ziekenfonds:

• Het getuigschrift betreffende de gedeeltelijke werkverwijdering, ingevuld door je werkgever
• Een kopie van het formulier van de gezondheidsbeoordeling, ingevuld door de preventieadviseur-arbeidsarts
• In geval van werkverwijdering tijdens de zwangerschap: een getuigschrift van je behandelend arts met de geplande bevallingsdatum en de vermelding van een eventuele meergeboorte (tweeling, drieling…)

Bedrag

Hoeveel je uitkering bedraagt, is afhankelijk van het soort gedeeltelijke werkverwijdering.

Voer je aangepast werk uit en lijd je daarom loonverlies? Dan bedraagt je uitkering 60 procent van het verschil (begrensd tot de loongrens) tussen je normale brutoloon en het brutoloon van het aangepast werk.

Heb je normaal 2 loontrekkende banen, en moet je slechts met 1 van die 2 banen stoppen? Dan bedraagt je uitkering 60 procent van het brutoloon (begrensd tot de loongrens) voor de baan die je stop hebt gezet.

Optie 2: Volledige werkverwijdering (profylactisch verlof)

Brengt je werksituatie gezondheidsrisico’s met zich mee, maar is er geen aangepast werk mogelijk? Dan zet je het werk tijdelijk volledig stop. 

Voorwaarden voor een uitkering

Je krijgt een uitkering als je loonverlies lijdt door de volledige werkverwijdering. Daarnaast voldoe je aan dezelfde voorwaarden die gelden voor een uitkering voor moederschapsverlof (zie onderaan dit artikel.

Uitkering aanvragen bij volledige werkverwijdering

Je bezorgt je ziekenfonds:

• Het getuigschrift betreffende de volledige werkverwijdering, ingevuld door je werkgever
• Een kopie van het formulier van de gezondheidsbeoordeling, ingevuld door de preventieadviseur-arbeidsarts
• In geval van werkverwijdering tijdens de zwangerschap: een getuigschrift van je behandelend arts met de geplande bevallingsdatum en de vermelding van een eventuele meergeboorte (tweeling, drieling…)

Bedrag

Hoeveel je uitkering bedraagt, is afhankelijk van wanneer je van het werk wordt verwijderd.

Gebeurt de volledige werkverwijdering tijdens de zwangerschap? Dan bedraagt je uitkering 78,237 procent van je brutodagloon (begrensd tot de loongrens), vanaf de 1ste dag van de werkverwijdering tot de week voor je geplande bevallingsdatum. Het ziekenfonds houdt een bedrijfsvoorheffing van 11,11 procent af van het uitkeringsbedrag .

Verwacht je meer dan 1 kind? Dan ontvang je de uitkering tot de week voor de geplande bevallingsdatum. Vanaf de week voor de bevallingsdatum gaat de periode van moederschapsrust in.

Gebeurt de volledige werkverwijdering na de moederschapsrust? Dan bedraagt je uitkering 60 procent van je brutodagloon (begrensd tot de loongrens). Je ziekenfonds houdt een bedrijfsvoorheffing van 11,11 procent af van het uitkeringsbedrag. 

Geef je borstvoeding en word je volledig van het werk verwijderd? Dan krijg je een uitkering van 60 procent van je brutodagloon (begrensd tot de loongrens) tot maximaal 5 maanden na de bevalling.

Einde van de werkverwijdering

Bij het einde van de werkverwijdering (voor of op de einddatum) verwittig je het ziekenfonds binnen de 8 kalenderdagen na het hervatten van het werk. Dat doe je schriftelijk: per brief, per mail of via de app van je ziekenfonds.

Redenen om te stoppen met werken tijdens de zwangerschap of borstvoeding

Er zijn verschillende redenen om het werk stop te zetten tijdens (maar ook na) de zwangerschap.  De preventieadviseur-arbeidsarts en je huisarts waken mee over je gezondheid. Contacteer je werkgever met vragen en bezorgdheden.

Over het algemeen mag een werkgever je niet laten werken in een arbeidspost waar je wordt blootgesteld aan risico’s die jouw gezondheid en die van het kind bedreigen. Denk aan blootstelling aan extreme temperaturen, het dragen van zware lasten, of contact met gevaarlijke chemische stoffen.

Zwangerschapsverlof en zwangerschapsverlof in België

In België hebben zwangere en recent bevallen vrouwen recht op moederschapsverlof.

Hoeveel weken duren zwangerschapsverlof, moederschapsverlof en bevallingsverlof?

Wie bevalt, heeft recht op 15 weken moederschapsverlof. In principe bestaat het moederschapsverlof uit 2 delen:

• Prenataal. Het zwangerschapsverlof, minstens 1 week (verplicht te nemen) en maximaal 6 weken voor de geboorte.
• Postnataal. De bevallingsrust of het bevallingsverlof, minstens 9 weken na de geboorte (verplicht te nemen).

Je mag de overige weken van het prenataal zwangerschapsverlof overdragen naar het postnatale bevallingsverlof. Je kunt er dus voor kiezen om bijvoorbeeld 3 weken prenataal zwangerschapsverlof te nemen, en na de bevalling 12 weken postnatale bevallingsrust te nemen.

Zwangerschapsverlof bij meerling

Wie een meerling (tweeling, drieling…) verwacht, mag 17 tot 19 weken zwangerschapsverlof nemen. 

Het gaat om minstens 1 week (verplicht te nemen) tot maximaal 8 weken voor de geboorte.

Na de geboorte neem je minstens 9 weken (verplicht te nemen) bevallingsrust of bevallingsverlof.

Ook hier kun je de overige weken van je prenataal zwangerschapsverlof overdragen naar de postnatale bevallingsrust. 

Verlenging postnatale rust

Je kunt de postnatale rust verlengen met de duur dat een pasgeboren kind nog in het ziekenhuis opgenomen wordt na de eerste 7 dagen vanaf de geboorte. Het gaat om maximaal 24 weken. Een verlenging is mogelijk.

Uitkering tijdens zwangerschapsverlof

Als werknemer ontvang je:

• 82 procent van je brutoloon gedurende de eerste 30 dagen van je zwangerschapsverlof
• 75 procent van je tot de loongrens begrensde brutoloon vanaf de 31ste dag van je zwangerschapsverlof

Als werkloze ontvang je:

• De eerste 30 dagen: Een basisuitkering gelijk aan het bedrag van je werkloosheidsuitkering, aangevuld met 19,5 procent van het brutoloon begrens tot de loongrens die in aanmerking werd genomen in de sector van werkloosheid.
• Vanaf de 31ste dag: Een basisuitkering gelijk aan het bedrag van je werkloosheidsuitkering, aangevuld met 15 procent van het brutoloon begrens tot de loongrens die in aanmerking werd genomen in de sector van werkloosheid.

Voorwaarden

Werknemers en werklozen hebben recht op een uitkering tijdens het zwangerschapsverlof op voorwaarde dat:

• Ze een wachttijd van 6 maanden hebben doorlopen bij het ziekenfonds
• Ze 120 dagen gewerkt hebben tijdens de 6 maanden van de wachttijd. Deeltijdse werknemers moeten 400 uur gewerkt hebben tijdens de 6 maanden van de wachttijd, tenzij de arbeidsregeling dat onmogelijk maakt – in dat geval volstaat het om 133 uren gewerkt te hebben in diezelfde periode.
• Ze hun socialezekerheidsbijdragen betaald hebben 

Ben je zelfstandige? Contacteer dan je ziekenfonds. Zij bekijken mee of je recht hebt op een moederschapsuitkering.

Past jouw ziekenfonds (nog) bij je gezin?

Vergelijk het aanbod van Vlaamse ziekenfondsen

Kom vrijblijvend in contact met ziekenfonds adviseurs

Aanvraag

Om een moederschapsuitkering aan te vragen, bezorg je het ziekenfonds:

• Een medisch getuigschrift met de datum waarop je zou bevallen
• De datum waarop je met de moederschapsrust wil beginnen
• Indien van toepassing de vermelding dat je bevalt van een meerling om gebruik te kunnen maken van de extra weken zwangerschapsverlof

Op het moment dat je moederschapsverlof begint, stop je met werken of onderbreek je de gecontroleerde werkloosheid. Bezorg je ziekenfonds een uittreksel van de geboorteakte of een medisch getuigschrift waarin de geboorte bevestigd wordt. Je ziekenfonds bepaalt het einde van de moederschapsrust. 

Bevallingsverlof berekenen

Je berekent je bevallingsverlof aan de hand van je vermoedelijke bevallingsdatum. Het verlof begint minstens 1 week daarvoor (tot maximaal 6 weken daarvoor). Je bevallingsverlof eindigt ten vroegste 9 weken na de bevalling (tot maximaal 14 weken na de bevalling, of 18 weken in het geval van een meerling).

Meer weten? Contacteer verzekeringsexperts en vergelijk het aanbod van ziekenfondsen

Heel wat ziekenfondsen bieden aantrekkelijke voordelen voor zwangere en recent bevallen vrouwen. Benieuwd welk ziekenfonds de beste ondersteuning kan bieden bij jouw zwangerschap? Vul onderstaand formulier in. We brengen je gratis en volledig vrijblijvend in contact met 1 of meer ziekenfondsen tegelijkertijd.

Zij bekijken je situatie en gaan mee op zoek naar een oplossing op maat van jouw situatie en wensen.