Terugbetaling Psychiater: Worden consultaties vergoed door de mutualiteit?

Wat is het verschil tussen een eerstelijns psycholoog en een psychiater?

Een psycholoog heeft een universitaire graad in Psychologie en is ingeschreven bij de Belgische Federatie van Psychologen. Hij of zij kan een diagnose stellen, maar mag geen medicijnen voorschrijven. In ernstigere situaties kan de psycholoog de patiënt doorverwijzen naar een psychiater of een huisarts.

Een psychiater heeft geneeskunde gestudeerd en zich vervolgens gespecialiseerd in psychiatrie om dus psychiater, kinderpsychiater of neuroloog te worden. Hij of zij kan een diagnose stellen en medicijnen voorschrijven (antidepressiva, anxiolytica enzovoort). Ook is de psychiater bevoegd om medische attesten af te geven. De psychiater behandelt dus patiënten met een complexer profiel, soms met zware pathologieën.

Een psycholoog biedt meestal eerst een individueel gesprek aan en eerstelijns psychologische zorg, wat psychologische interventies van korte duur en met beperkte intensiteit zijn. Het doel is om het algemeen psychisch welbevinden van de patiënt(e) te verbeteren. Bij ernstigere problemen kan verwijzing naar gespecialiseerde zorg volgen.

Gespecialiseerde psychologische zorg (of psychiatrie) richt zich tot mensen die specifieke of intensievere zorg nodig hebben vanwege ernstigere psychische problemen. Hierbij kunnen ook andere hulpverleners, zoals maatschappelijk werkers of verpleegkundigen, betrokken worden.

Psychologische consultaties bieden meestal kortetermijnsteun in een periode van moeilijkheden. Terwijl psychiatrische consultaties vaak de langere termijn voor ogen houden..

Vind een mutualiteit die bij je past

Kom snel en eenvoudig in contact met 1 of meer ziekenfonds adviseurs

Vergelijk ziekenfondsen

Wat is het verschil in tarief tussen geconventioneerde en niet-geconventioneerde psychiaters?

Een belangrijk punt om in overweging te nemen bij je keuze van een psychiater: is hij of zij geconventioneerd? Een geconventioneerde arts volgt de tarieven zoals bepaald door het RIZIV.

Niet-geconventioneerde psychiaters mogen supplementen aanrekenen bovenop het officiële honorarium. Wat je consult aanzienlijk duurder kan maken. Supplementen zijn meestal inclusief btw, maar informeer je best vooraf.

Let dus goed op bij het maken van een afspraak: vraag expliciet of de arts geconventioneerd is om onaangename verrassingen te vermijden op het vlak van terugbetaling.

Wat kost een consultatie bij een psychiater?

De honoraria voor consultaties bij een gespecialiseerde arts, zoals een psychiater, worden vastgesteld door het RIZIV en worden elk jaar geïndexeerd.

In 2025 bedraagt het basisbedrag voor een consult bij een specialist in psychiatrie 52,91 euro. Voor een consult bij een geaccrediteerde psychiater ligt de prijs van een consult op zo’n 61,21 euro.

Bovenstaande bedragen zijn de officiële honoraria zoals vastgelegd door het RIZIV. In de praktijk kunnen de kosten variëren afhankelijk van de psychiater of de regio. Sommige psychiaters kunnen bijvoorbeeld hogere tarieven hanteren omdat ze extra diensten of gespecialiseerde zorg aanbieden.

Daarnaast kan het bedrag van de terugbetaling/tussenkomst variëren naargelang de ziekteverzekering en eventuele bijkomende vergoedingen vanuit de mutualiteit. De verplichte ziekteverzekering (RIZIV) vergoedt een deel van de kosten maar het eigen aandeel blijft bestaan. Dit betekent dat je altijd een deel van de prijs zelf moet betalen, tenzij je voldoet aan de voorwaarden voor een verhoogde tegemoetkoming.

Ook financiële steun via de aanvullende verzekering kan de kostprijs voor een consult beïnvloeden. Belangrijk om te weten is dat voor patiënten met een verhoogde tegemoetkoming de persoonlijke bijdrage lager ligt.

Hoeveel is de terugbetaling voor psychiatrische zorg?

De verplichte ziekteverzekering dekt gespecialiseerde psychologische zorg (psychiatrie) binnen haar aanbod van gespecialiseerde geestelijke gezondheidszorg. Je betaalt alleen je persoonlijke bijdrage, het zogenaamde “ticket modérateur”.

De terugbetalingen voor consultaties bij een psychiater worden vastgesteld door het RIZIV. Alle mutualiteiten vergoeden die consultaties in het kader van de verplichte ziekteverzekering. Al kunnen de voorwaarden en bijkomende vergoedingen per mutualiteit variëren. In elk geval gelden er minimale voorwaarden waaraan je zorgverlener en het consult moeten voldoen.

Hieronder vind je een overzicht van de honoraria en terugbetalingen die van toepassing zijn sinds 1 januari 2025:

Deze bedragen worden jaarlijks geïndexeerd. De tarieven kunnen dus elk jaar variëren. De terugbetaling/tussenkomst door het RIZIV dekt een aanzienlijk deel van de kosten maar het verschil (het persoonlijk aandeel) blijft voor jouw rekening. Kortom, een deel van de kosten zal je sowieso zelf moeten betalen.

Voor patiënten die recht hebben op een verhoogde tegemoetkoming (bijvoorbeeld voor chronische ziekten of lage inkomens) kan de persoonlijke bijdrage lager uitvallen. Het vignet van je mutualiteit wordt meestal gebruikt om je terugbetalingsrecht te controleren.

Het is ook belangrijk te weten dat deze vergoedingen van toepassing zijn op consultaties die vallen onder de verplichte ziekteverzekering. Als je bij een andere zorgverlener of in een privépraktijk een hogere prijs betaalt, is het mogelijk dat je mutualiteit extra vergoedingen biedt, afhankelijk van het gekozen zorgplan.

Wat is verhoogde tegemoetkoming en hoe ontvang je ze?

Verhoogde tegemoetkoming (VT) is een sociaal voordeel binnen de ziekteverzekering. Je krijgt dit als je tot een bepaalde inkomenscategorie behoort of wanneer je recht hebt op een verhoogde tegemoetkoming via het OCMW of een sociaal statuut zoals invaliditeit of leefloon.

Heb je recht op VT, dan betaal je minder voor je consultaties bij een psychiater én geniet je vaak extra terugbetaling door je mutualiteit. Je ziekenfonds kan voor jou controleren of je in aanmerking komt. Ook ondersteunen zij leden die extra begeleiding nodig hebben bij papierwerk of administratie.

Worden psychiatrische kosten ook vergoed bij ziekenhuisopname?

Als je psychiatrische zorg nodig hebt in een ziekenhuiscontext wordt dit grotendeels terugbetaald via de verplichte ziekteverzekering. Dit geldt zowel voor daghospitalisatie als voor langdurige opname. Hou er wel rekening mee dat bepaalde kamersupplementen of bijkomende erelonen voor eigen rekening kunnen zijn, vooral in een privékliniek of bij een niet-geconventioneerde arts.

Voor dringende psychiatrische hulp of crisisopnames gelden er aparte regels. Vaak is hier sprake van een volledige terugbetaling via de ziekteverzekering, zeker in acute situaties.

Terugbetaling voor jongeren en studenten

Veel mutualiteiten bieden extra voordelen voor kinderen/jongeren tot 25 jaar. Denk aan hogere terugbetalingen per sessie voor kinderen of aan vergoedingen voor een groter aantal sessies.

Studenten kunnen vaak ook beroep doen op de psychologische dienst van hun hogeschool of universiteit, waar begeleiding gratis is of aan sterk verminderd tarief.

Krijg ik online consultaties ook terugbetaald?

Sinds de coronacrisis zijn digitale consultaties steeds gebruikelijker geworden. In veel gevallen worden online sessies met een psychiater evenveel terugbetaald als fysieke afspraken. Op voorwaarde dat ze plaatsvinden bij een erkende en geconventioneerde zorgverlener.

Het is wel aan te raden vooraf te checken bij je mutualiteit of digitale sessies onder hun terugbetalingsvoorwaarden vallen. Zeker bij langdurige therapieën kan dat een groot verschil maken. Bij online sessies gelden vaak ook gebruiksregels voor veilige communicatie die door de zorgverlener worden gehanteerd om je privacy en veiligheid te waarborgen.

Hoe krijg je de kosten voor psychiatrie terugbetaald? [Attest]

Via het systeem van de derdebetaler wordt het deel van de verplichte ziekteverzekering rechtstreeks van het bedrag dat je moet betalen afgetrokken.

Een mutualiteit zal onder bepaalde voorwaarden een deel of het resterende deel van de kosten voor een consult bij een psychiater terugbetalen.

Om in aanmerking te komen voor een terugbetaling door je mutualiteit voor consultaties bij je psychiater, is het nodig:

• om een gecontracteerde zorgverlener te raadplegen
• om het formulier voor jouw verzekeringsmaatschappij door je zorgverlener te laten invullen (Attest van zorg)
• om je mutualiteit een medisch certificaat, een voorschrift van de arts en het formulier dat door de zorgverlener van geestelijke gezondheidszorg is ondertekend te bezorgen.

De terugbetalingen voor sessies bij een psycholoog of psychiater zijn meestal gebaseerd op het tarief van het centrum of de praktijk waar de patiënt naartoe gaat.

Welke mutualiteit vergoed psychotherapie-psychiater?

Bijna alle Belgische mutualiteiten voorzien een terugbetaling voor psychologische en psychiatrische sessies. Hoewel ze niet allemaal dezelfde dekking bieden.

De terugbetalingen door een mutualiteit voor psychologische zorg kunnen aanzienlijk zijn en je helpen geld te besparen, vooral voor langdurige therapieën.

1. Vlaams & Neutraal Ziekenfonds (VNZ)

Vlaams & Neutraal Ziekenfonds (VNZ) dekt geestelijke gezondheidszorg. De terugbetalingen voor psychotherapie kunnen oplopen tot 100 % van de kosten voor consultatie en zorg, afhankelijk van de gekozen formule.

2. Solidaris

Ook Solidaris dekt geestelijke gezondheidszorg. De terugbetalingen voor psychotherapie kunnen oplopen tot 50 % van de kosten voor consultatie en zorg, afhankelijk van de gekozen formule.

Voor consultaties in psychotherapie (psychologie of psychiatrie) vergoedt Solidaris tot 400 euro per jaar. Met een maximum van 20 euro per sessie voor kinderen en jongeren (tot en met 25 jaar) en 10 euro per sessie voor volwassenen (vanaf 26 jaar), zonder limiet op het aantal sessies. 

Indien je recht hebt op een verhoogde tegemoetkoming, wordt de terugbetaling verhoogd tot 30 euro per sessie voor jongeren en 15 euro per sessie voor volwassenen.

Bij zware of chronische aandoeningen (zoals de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Crohn, neoplasma’s enzovoort) kan het plafond van 400 euro per jaar bijkomend verhoogd worden. Wat kan betekenen dat je extra sessies geniet afhankelijk van de specifieke voorwaarden van je formule bij jouw mutualiteit.

Belangrijk om te weten is dat de terugbetaling enkel geldt voor erkende zorgverleners binnen het netwerk van Solidaris. De vergoedingen kunnen variëren afhankelijk van het type zorg en de gekozen mutualiteit. Het is dus altijd raadzaam om de voorwaarden bij Solidaris zelf na te kijken voor de meest actuele info.

3. Christelijke Mutualiteit (CM)

De Christelijke Mutualiteit (CM) dekt net zoals haar concurrenten geestelijke gezondheidszorg. De terugbetalingen voor psychotherapie kunnen oplopen tot 50 % van de kosten voor consultatie en zorg, afhankelijk van de gekozen formule.

Voor consultaties in psychotherapie (psychologie of psychiatrie) vergoedt CM tot 360 euro per jaar, met een maximum van 20 euro per sessie (dus maximaal 18 sessies per jaar). Die sessies kunnen plaatsvinden bij één van de volgende specialisten: psycholoog, psychotherapeut, orthopedagoog, klinisch psycholoog of seksuoloog. Let op, de dekking geldt alleen buiten het kader van ziekenhuisopnames.

Als je recht hebt op een verhoogde tegemoetkoming wordt de terugbetaling verhoogd tot 30 euro per sessie. Daarnaast kan het aantal sessies of het totaalbedrag per jaar worden aangepast, afhankelijk van de specifieke voorwaarden van het pakket bij je mutualiteit.

4. Neutraal Ziekenfonds Vlaanderen (NZVL)

Tot slot, ook bij het Neutraal Ziekenfonds Vlaanderen (NZVL) geniet je een dekking voor geestelijke gezondheidszorg. De terugbetalingen voor psychotherapie kunnen oplopen tot 100 % van de kosten voor consultatie en zorg, afhankelijk van de gekozen formule.

Voor consultaties in psychotherapie (psychologie of psychiatrie) vergoedt NZVL tot 180 euro per jaar, met een maximum van 15 euro per sessie (dus maximaal 12 sessies per jaar). Die sessies kunnen met deze dekking plaatsvinden bij één van de volgende specialisten: psycholoog, psychotherapeut, orthopedagoog, klinisch psycholoog of seksuoloog. Let op, de dekking geldt alleen buiten het kader van ziekenhuisopnames.

Als je lijdt aan een zware of chronische aandoening (zoals de ziekte van Alzheimer, de ziekte van Crohn, neoplasma’s enzovoort), kan het plafond voor de terugbetaling worden verhoogd. Wat betekent dat je mogelijk extra sessies geniet, afhankelijk van de specifieke voorwaarden van je mutualiteit.

Terugbetalingen voor psychiatrische zorg door de mutualiteiten [Overzicht]

Advies nodig? Wij brengen je in contact met mutualiteiten

Meer weten over terugbetalingen of tussenkomsten betreffende psychiatrische zorg? Kom via onderstaand formulier snel en eenvoudig in contact met ziekenfonds adviseurs die je kunnen helpen bij het vinden van een oplossing op maat van jouw situatie.