Regenwatersysteem: werking, verplichtingen en prijs in 2025

Wat is een regenwatersysteem en hoe werkt het?

Een regenwatersysteem maakt het mogelijk om regenwater op te vangen en te gebruiken, bijvoorbeeld om het toilet door te spoelen of je planten water te geven. Het gaat in de regel altijd om regenwater dat je opvangt via het dak. Het water stroomt via de dakgoot en regenpijp naar een opslagtank (zoals een regenwaterput, -ton of -zak), 

Het regenwater wordt gefilterd, en via een apart circuit naar verschillende delen van je woning geleid. 

Overtollig regenwater wordt, indien mogelijk, geïnfiltreerd in de bodem via een infiltratiesysteem. Soms is een buffersysteem (zoals een wadi) nodig om het water geleidelijk aan af te geven. Als infiltratie niet mogelijk is, kun je de overloop van de opslagtank aansluiten op de riolering. 

Belangrijkste onderdelen

Hoe zit een regenwaterinstallatie in elkaar? Van toezichtput tot aftappunt: hieronder overlopen we de belangrijkste onderdelen van het systeem.

1. Toezichtput en voorfilter

Het water dat zich op je dak verzamelt, stroomt via de regenpijp naar een toezichtput. Vandaaruit stroomt het water naar de voorfilter. Die haalt bladeren, takken en andere vervuiling uit het water, waarna het voorgefilterde regenwater doorstroomt naar de regenwaterput of opslagtank.

2. Opslagtank: Regenwaterput, -ton of -zak

De opslagtank (een ondergrondse regenwaterput, een bovengrondse regenwaterton of zelfs een regenwaterzak in de kelder of kruipruimte) houdt het water vers en koel.

3. Regenwaterpomp

Een regenwaterpomp pompt het water omhoog uit de tank, hetzij door aanzuiging, hetzij met duwkracht. Er zijn verschillende soorten regenwaterpompen: daarover lees je verder in dit artikel meer.

4. Filter

Het opgepompte water wordt gefilterd voor het via de leidingen naar binnen wordt gestuurd. Er zijn verschillende soorten filtersystemen.

Kort door de bocht: hoe beter je filtersysteem, hoe meer manieren je hebt om het water veilig te gebruiken. 

5. Binneninstallatie: leidingen en/of aftappunten

Via een apart leidingnetwerk bij je thuis wordt het gefilterde regenwater verspreid naar aftappunten en/of sanitaire punten. Denk aan een tuinkraantje of het doorspoelsysteem van je toilet.

6. Overloop/infiltratiesysteem

Lange natte periodes en hevige regen betekenen vaak dat je regenwaterput of opslagtank vol komt te zitten. Een infiltratiesysteem zorgt voor een optimale infiltratie van het overtollige regenwater in de bodem. Er zijn heel wat systemen: een eenvoudige wadi, draineerbuis of een systeem met infiltratiekratten of -bekkens.

Een infiltratiesysteem plaatsen is in bepaalde gevallen verplicht. Lees meer over de wetgeving rond regenwaterrecuperatie verder in dit artikel.

Soorten pompen

Je kunt regenwaterpompen opdelen in 3 categorieën:

• Oppervlaktepompen (vaak bovengronds, in de kelder of technische ruimte) die het water aanzuigen.Eenvoudig in onderhoud en relatief goedkoop, maar lawaaierig.
• Dompelpompen (geïnstalleerd in de regenwaterput) die het water omhoog pompen of duwen. Een stille werking en onderhoudsvriendelijke optie, maar moeilijker te bereiken bij problemen.
• Gecombineerde pompen, met een bovengronds en ondergronds gedeelte. Combineert eenvoudige bovengrondse bediening met een stille werking, maar is een duurdere oplossing.

Met of zonder drukvat (hydrofoorpomp)

Een regenwaterpomp kan het water oppompen en onder druk opslaan in een drukvat. Een regenwaterpomp met drukvat heet een hydrofoorpomp.

Dat drukvat biedt een paar interessante voordelen:

• Automatisch aanvullen. Als de watervoorraad in het drukvat slinkt, vult de pomp het drukvat vanzelf bij.
• Langere levensduur. De pomp hoeft niet telkens aan- en uit te schakelen om water op te pompen, waardoor het systeem langer meegaat.
• Lager energieverbruik. Door water gedoseerd op te pompen en omdat het systeem niet bij elk waterverbruik in gang gezet wordt, verbruikt het systeem minder energie.
• Constante waterdruk. Handig voor wie het regenwater gebruikt voor, bijvoorbeeld, het douchen.

Een systeem met drukvat is iets complexer en duurder dan een waterpomp zonder drukvat. 

Regenwaterpomp met automatische omschakeling

Tijdens droge periodes kan het voorvallen dat je regenwatervoorraad drastisch slinkt. Een systeem met automatische omschakeling beschikt over een sensor of vlotter die het waterniveau monitort.

Staat het water te laag? Dan schakelt de pomp vanzelf over op leidingwater. Eens de opslagtank weer voller is, switcht het systeem automatisch terug naar regenwater.

Gebruik van opgevangen regenwater

Je kunt regenwater gebruiken voor elke toepassing waarvoor het gebruik van drinkwater niet nodig is. Door gebruik te maken van regenwater, vermijd je dus het verspillen van drinkbaar water.

Denk aan:

• Toilet doorspoelen
• Tuinieren 
• Auto’s wassen
• Wasmachine
• …

Je mag geen regenwater gebruiken voor persoonlijke hygiëne (douchen, baden, tanden poetsen), noch voor de afwas of je vaatwasmachine. Ook als kook- of drinkwater is (zelfs gefilterd) regenwater niet geschikt.

Installatie buiten of binnenshuis: apart regenwatercircuit

Een eenvoudig regenwatersysteem beschikt over een tappunt buitenshuis. Daarop kun je eventueel een tuinslang aansluiten. Je gebruikt het opgeslagen regenwater in de tuin, om een zwembadje te vullen, je auto te wassen of zelfs om emmers te vullen om binnenshuis de vloer te dweilen.

Wil je het regenwater ook binnenshuis gebruiken? Dan voorzie je aparte leidingen voor regen- en leidingwater. Zo vermijd je dat het regenwater in contact komt met leidingwater. Tijdens de verplichte keuring van je regenwatersysteem gaat de inspecteur na of beide watercircuits (regen- en leidingwater) met elkaar in verbinding staan. Contact tussen regen- en leidingwater wordt gezien als een inbreuk.

Komt het regenwater wel in contact met het leidingwater? Dan loop je het risico om het leidingwater van de hele buurt te verontreinigen. 

Sanitair gebruik: Toilet versus bad of douche

Regenwater gebruiken om je toilet door te spoelen, wordt sterk aangemoedigd. Douchen of een bad nemen met regenwater? Dat is, anno 2025, in principe niet toegestaan. 

Als particulier kun je er echter wel voor kiezen om je bad te vullen of te douchen met regenwater. Dat doe je op eigen risico. Je moet er ook hier op letten dat het regenwater nergens in contact komt met het leidingwater, en aanduiden dat het om een aftappunt voor regenwater gaat.

Voorzie bij voorkeur ook een extra filter. Om contaminatie van het leidingwater te voorkomen (en te vermijden dat het regenwater waarmee je doucht of een bad neemt het water in de keuken verontreinigt), voorzie je een aparte boiler of een andere oplossing.

Afwas- versus wasmachines

De was doen met regenwater mag; de afwas doen met regenwater is in principe niet toegestaan. 

Verplichting regenwaterput bij nieuwbouw en herbouw (Vlaanderen)

In Vlaanderen ben je bij bepaalde bouw- en renovatieprojecten verplicht om een regenwaterput te plaatsen. Het gaat om nieuwbouwprojecten, en verbouwingen en uitbreidingen van bestaande gebouwen.

Wettelijke richtlijnen en uitzonderingen

Moet je een regenwaterput plaatsen? Let dan op deze regels en richtlijnen:

• Gebruik zoveel mogelijk opgevangen regenwater wanneer het gebruik van drinkwater niet nodig is. Denk aan het toilet, de wasmachine en gebruik buitenshuis.
• Voorzie een groter opslagvolume als je om technische redenen geen infiltratievoorziening kunt aanleggen.
• Je mag, indien nodig, ook een netwerk met verschillende verbonden regenwaterputten aanleggen om aan de regels rond opslagvolume te voldoen.

Voorzie tot slot ook het juiste opslagvolume. Voor eengezinswoningen gaat het om deze volumes:

Wil je een regenwaterput met een groter opslagvolume plaatsen? Dan mag dat als je kunt aantonen dat je het opgeslagen regenwater effectief kunt gebruiken. 

Uitzonderingen

Je moet geen regenwatersysteem aanleggen bij je thuis als:

• Er geen ruimte is voor een opslagsysteem
• Je waterverbruik veel kleiner is
• Je woning over een groendak beschikt (een infiltratievoorziening is wel verplicht)

Keuring

Voor je een regenwaterinstallatie in gebruik neemt, moet je die laten keuren.

Een keurder checkt zowel de installatie voor tweedecircuitwater als de installatie voor de afvoer van privéwater.

Infiltratie en hergebruik combineren

Bij hevige regenval en lange natte periodes, kun je niet al het regenwater opvangen. Om wateroverlast te voorkomen én de aanvulling van het grondwater te ondersteunen, moet je overtollig regenwater infiltreren in de bodem.

Daartoe sluit je de overloop van je regenwater aan op een speciale infiltratievoorziening. Dat doe je ook met groendaken en verhardingen.

De infiltratievoorziening moet in de regel bovengronds zijn. Denk aan een infiltratiekom, -bekken, -gracht of wadi. Een uitzondering op die regel is enkel mogelijk als je kunt motiveren dat het systeem ondergronds gelegd moét worden. 

Prijs: Hoeveel kost een regenwatersysteem aanleggen in 2025?

Een regenwaterinstallatie (inclusief plaatsing) kost tussen de 4.000 en 10.000 euro. Belangrijke prijsbepalende factoren zijn het type systeem en het opslagvolume. Ook het tarief van de installateur speelt en rol.

Overzicht richtprijzen per onderdeel

Hoeveel kosten de verschillende onderdelen van een regenwatersysteem?

Onderhoud en levensduur

Een regenwaterinstallatie vergt wat onderhoud. Een volledig nazicht en professioneel onderhoud van de installatie kost tussen de 100 en 200 euro. Hoe uitgebreider je systeem, hoe duurder. 

Filters

De filters van je regenwaterinstallatie check je om de 6 maanden. 

De voorfilter spoel je 2 keer per jaar schoon. De fijnfilter vervang je om de 6 tot 12 maanden, afhankelijk van de mate van verontreiniging.

Een nieuwe filter kost tussen de 50 en 250 euro: hoe geavanceerder de filter, hoe duurder.

Hoe vaak moet je een regenwaterpomp onderhouden?

Nodig jaarlijks of om de 2 jaar een installateur uit voor nazicht en onderhoud van de pomp.

Levensduur van een regenwaterinstallatie

Een kwalitatief regenwatersysteem gaat een leven lang mee – met uitzondering van de pomp en filters.

Een goede regenwaterpomp gaat zo’n 10 tot 25 jaar mee, terwijl je de filters (maar niet het filtersysteem) om de 6 à 12 maanden moet vervangen.

Hoeveel kost de installatie van een regenwaterput en regenwatersysteem?

Hoeveel betaal je voor een regenwaterinstallatie? 

Hoeveel je precies betaalt aan installatiekosten, hangt onder meer af van:

• Eventuele graafwerken (en de omvang en complexiteit daarvan, met hogere kosten voor zware, natte of verontreinigde bodems)
• Soort systeem voor aftappen: een enkel aftappunt buitenshuis, of een apart regenwatercircuit?
• Complexiteit van het systeem
• Tarief van de vakspecialist

Snel een beeld van de kosten voor jouw systeem, inclusief onderdelen en installatie? Deel je project snel en eenvoudig met erkende installateurs via het formulier onderaan deze pagina. Je ontvangt gratis en geheel vrijblijvende offertes op maat.

Subsidies en financiële steun in 2025

Je kunt in aanmerking komen voor een premie als je een regenwaterinstallatie plaatst:

• Mijn VerbouwPremie, categorie sanitair.
• Gemeentelijke en lokale premies (meestal ter waarde van 250 tot 500 euro), te vinden via de Vlaamse premiezoeker in de categorie ‘rond het huis’. 

Waarom regenwater gebruiken?

Regenwater opslaan en gebruiken biedt heel wat voordelen (van efficiënter wassen tot het voorkomen van wateroverlast), maar biedt ook enkele nadelen.

Voordelen

Van het slimmer omspringen met steeds schaarser wordend drinkwater tot lagere waterkosten: dit zijn de redenen om voor regenwateropslag en regenwaterrecuperatie te kiezen:

Lager verbruik/minder verspilling van drinkbaar water

Drinkbaar water wordt steeds schaarser, terwijl regenwater in België met bakken uit de lucht valt. Het is dan ook alleen maar logisch om geen drinkwater te gebruiken voor toepassingen waarvoor regenwater volstaat.

Ondersteun aanvulling van het bodemwater  

Met een regenwaterinfiltratiesysteem draag je bij aan de aanvulling van het bodemwater. Zeker nu droge periodes steeds langer worden en steeds vaker voorkomen, draag je daarmee je steentje bij aan het milieu.

Voorkom wateroverlast

Een combinatie van het opslaan en gebruiken van regenwater en het ondersteunen van bodeminfiltratie helpt je om wateroverlast in je buurt te voorkomen.

Zachter water met minder kalk: beter voor was en wasmachine

Een van de redenen waarom je beter kan opteren voor een regenwatersysteem, is omdat het in vergelijking met drinkwater veel minder kalk bevat. Daardoor is het geschikter om je was mee te doen:

• Je wasmachine gaat langer mee
• Je hebt minder wasproduct nodig
• Zacht water is beter voor je wasgoed
• Je wast goedkoper

Lagere waterkosten

Water is (nog) niet bijzonder duur, maar zelfs de kleinste besparing helpt. 

Nadelen

Het spreekt voor zich dat aan elke serie voordelen ook een serie nadelen verbonden zijn en dat is bij een regenwatersysteem niet anders. Dit zijn de nadelen van regenwaterrecuperatie:

Ruimte

Een eerste nadeel is dat ze veel ruimte vragen. Ergens is dat logisch, aangezien het systeem honderden liters water moet kunnen opvangen. Voor een regenwaterput of een regenwatertank moet je absoluut beschikken over een tuin. Die moet het ook nog eens mogelijk maken dat er goed in gegraven kan worden, en de samenstelling van de grond van de tuin moet het toelaten.

Wanneer je geen tuin hebt of je tuin geen graafwerken toelaten, dan is er nog de optie om een waterreservoir (bijvoorbeeld een regenwaterzak) binnenshuis te plaatsen. Goede locaties hiervoor zijn de zolder, de kelder of eventueel een kruipruimte.

Investering

Een tweede nadeel zijn de hoge kosten die een regenwatersysteem met zich mee brengt. Zeker als je regenwater wil gebruiken om je toilet door te spoelen en/of je was te doen. Voor dergelijke zaken is een complexer systeem vereist en dan bedraagt het kostenplaatje al snel enkele duizenden euro’s. 

Droge periodes

Er zijn dagen dat het onophoudelijk regent in België, maar daar tegenover staan natuurlijk ook periodes van lange droogte. Periodes met weinig of geen regen kunnen problematisch zijn, al vullen de meeste systemen zichzelf bij met kraantjeswater als het minimum bereikt wordt. Je hoeft met andere woorden nooit te vrezen dat je zonder water komt te zitten.

Onderhoud

Afhankelijk van het systeem waarvoor je kiest en de kwaliteit ervan, vergt een regenwatersysteem onderhoud. Gelukkig bestaan er systemen die al bewezen hebben onderhoudsarm te zijn en dan volstaat het om eenmaal per jaar grondig te inspecteren.

Geen drinkwater

Regenwater is nuttig in veel opzichten zoals bij gebruik voor de wasmachine, het toilet, de tuin en schoonmaakkarweien. Dat maakt het helaas nog niet drinkbaar, zelfs niet na een grondige filtering. 

Veelgestelde vragen over regenwatersystemen

Regenwatersysteem kopen en laten plaatsen? Vergelijk gratis offertes

Op zoek naar erkende installateurs van regenwaterinstallaties in je buurt? Vragen over de mogelijkheden bij je thuis? Of benieuwd naar de exacte prijs voor een regenwaterrecuperatiesysteem? Deel jouw project én je vragen met erkende installateurs in je buurt via onderstaand offerteformulier.

Zij beantwoorden je vragen, geven deskundig advies en bezorgen je gratis en vrijblijvende offertes op maat. Zo kun jij, snel en eenvoudig, je opties verkennen, prijzen vergelijken en de juiste installateur vinden voor jouw regenwatersysteem.