Geothermische warmtepomp: prijs, werking en rendement

Wat is een geothermische warmtepomp?

Met een grond-water warmtepomp kan je de in de grond aanwezige warmte gebruiken om je woning te verwarmen. Deze aardwarmte – geothermie genoemd – blijft relatief stabiel het hele jaar door.

Deze geothermische energie is een hernieuwbare bron van energie. Daardoor is een geothermische warmtepomp een zeer efficiënte manier van verwarmen, maar het brengt wel de nodige investeringen met zich mee.

Werking geothermische warmtepomp

Een grond-water warmtepomp bestaat uit een ondergronds buizensysteem waarin een speciale koelvloeistof rondgepompt wordt. De vloeistof onttrekt warmte aan de aardwarmte, warmt op en verdampt.

De compressor van de geothermische warmtepomp verhoogt de druk op het koelmiddel, waardoor de temperatuur verder stijgt. De warmtewisselaar (condensor) absorbeert deze warmte en geeft ze af aan het verwarmingssysteem van de woning(meestal een verwarmingsketel). Geothermische warmtepompen gebruiken daarbij (een kleine hoeveelheid) elektriciteit.

Hoeveel kost een geothermische warmtepomp?

Geothermische warmtepompen met een horizontaal leidingnet kosten tussen 7.500 en 15.000 euro. Voor verticale netten moet een oppervlakteboring (boren) worden uitgevoerd. Het boren zelf kost minimaal 4.000 euro. Daarnaast varieert de installatieprijs van de pomp van 10.000 euro tot 20.000 euro.

Premie + aanvraagprocedure

Er zijn veel interessante premies en subsidies voor bodem-water warmtepompen. Hiermee kun je het aankoopbedrag terugkrijgen. Met de premie kun je tot tot 40 % van het eindfactuurbedrag terugkrijgen. Normaal ging de Vlaamse Overheid de premie afbouwen, maar door de huidige energiecrisis heeft Vlaams minister van Energie toch beslist om de premie op te trekken.

Bij een geothermische warmtepomp ontvang je tot 4.000 euro. Je kunt de premie aanvragen via de website van netbeheerder Fluvius (een fusie tussen Eandis en Infrax). Je kunt het formulier ook opsturen naar het hoofdkantoor van de netbeheerder.

Er zijn wel enkele voorwaarden verbonden om in aanmerking te komen voor een premie.

• De inkoopfacturen mogen maximum 2 jaar oud zijn.
• De installatie mag enkel worden uitgevoerd door erkende vakmannen.

Vanaf 1 juli 2022, recht op Mijn VerbouwPremie:

Nieuwe premie voor warmtepompen, namelijk Mijn VerbouwPremie! Deze premie kan je vanaf 1 oktober 2022 online aanvragen. Mijn VerbouwPremie geldt voor geothermische warmtepompen, lucht/water en lucht/lucht warmtepompen.

Wat zijn de voorwaarden?

• Wooneenheid gelegen in het Vlaams Gewest
• Gebouwen die vóór 2014 aangesloten zijn op het elektriciteitsdistributienet
• Omgevingsvergunning voor stedenbouwkundige handelingen werd meer dan 5 jaar geleden verleend, die voldoen aan de EPB-eisen en waarvoor de EPB-aangifte tijdig is ingediend.

Hoeveel bedraagt de premie?

De premie bedraagt maximum 50% van het totale factuur, het exacte bedrag is afhankelijk van het type warmtepomp en de eindfactuurdatum.

Indien je zeker wilt zijn dat je in aanmerking komt voor een premie, laat het dan installeren door een erkende warmtepomp installateur.

Rendement en terugverdientijd

Het hoogste rendement wordt grotendeels bepaald door de hoeveelheid warmte die de bodem kan opnemen. Het gaat niet alleen om diepte, maar ook om grondsoort. De opbrengst van een leemachtige ondergrond is maar liefst twee keer zo hoog als die van droge zandgrond.

Naast een geschikte ondergrond moet de woning ook goed geïsoleerd zijn. Dit geldt natuurlijk voor alle systemen, maar als je investeert in een grondwaterwarmtepomp, wil je natuurlijk dat dit zich op de lange termijn terugbetaalt.

Informeer jezelf eerst goed om zeker te zijn dat een grond-water warmtepomp iets voor jou is. Misschien zijn andere soorten warmtepompen rendabeler in jouw situatie. Laat je daarom adviseren door erkende warmtepompinstallateurs.

Grond-water warmtepomp installeren

Er bestaan twee soorten geothermische warmtepompen: met horizontale captatie of met verticale captatie.

1. Horizontale captatie

Bij horizontale captatie worden de buizen horizontaal geplaatst op een diepte van minimaal anderhalve meter onder de grond. Vanaf deze diepte is de grond vorstvrij en voldoende warm. De benodigde ruimte is ongeveer het dubbele van de woonruimte. Gemiddeld is een bouwoppervlakte van 200 tot 400 vierkante meter diep nodig.

Als het horizontaal captatienet te klein is, kan de vloeistof in de buizen bevriezen. Om dit te verhelpen moet er meer antivries worden toegevoegd. Dit heeft weer als nadeel dat de vloeistof dikker wordt en moeilijker te pompen is.

Als gevolg hiervan verbruikt de pomp ook energie, wat de efficiëntie vermindert. Met andere woorden, als het horizontaal captatienet te klein is, loop je het risico dat je je investering niet terugkrijgt.

2. Verticale captatie

Een verticale boring wordt vaak gekozen als er te weinig grond is om horizontaal te plaatsen. Met dit systeem kan er geboord worden tot dieptes van 25m tot 150m, afhankelijk van de bodemsamenstelling en de benodigde capaciteit van het systeem.

De temperatuur is constant op een diepte van 50 meter. Seizoenswisselingen hebben vrijwel geen effect op deze temperatuur, waardoor het rendement van de grondwaterwarmtepomp het hele jaar door constant blijft. In geboorde gaten worden kunststof slangen geplaatst die aansluiten op de grondwaterwarmtepompverdamper.

Geothermische warmtepompen: Voor- en nadelen

Het is belangrijk om een duidelijk beeld te hebben van de plus- en minpunten van een geothermische warmtepomp, zodat je een goede en doordachte keuze kunt maken. Wij sommen ze hieronder voor je op:

Voordelen horizontaal leidingnetwerk:

– De horizontale captatie biedt een redelijk stabiel rendement en een hoge COP.

– De benodigde graafwerkzaamheden zijn goedkoper dan een verticaal leidingnet.

– Het is een gesloten systeem. Koelvloeistof wordt hergebruikt.

– In de zomer is het mogelijk om over te schakelen op passieve koeling. De bodem-water warmtepomp gebruikt dan de koelte in de grond om het huis te koelen.

– Tijdens het stookseizoen daalt de temperatuur van de ondiepe bodem. Omdat de leidingen niet erg diep zijn, zijn ze minder efficiënt dan verticale systemen en liggen de leidingen dieper onder de grond, zodat er bijna geen temperatuurdaling is.

Nadelen horizontaal leidingnetwerk:

– Vereist veel grond.

– De grond mag niet worden beplant.

Voordelen verticaal leidingnetwerk

– Seizoenen hebben geen invloed op het rendement, dus constant hoog rendement.

– Er is een kleine hoeveelheid grond nodig.

– Bij een warmtepomp met verticale captatie is passieve koeling ook mogelijk.

Nadelen verticaal leidingnetwerk

– Diep boren is vrij duur.

– De benodigde boordiepte kan vooraf niet nauwkeurig worden berekend.

Veelgestelde vragen over geothermie

Geothermie is een vrij recente vorm van verwarming en roept daarom verschillende vragen op. Hieronder proberen we de belangrijkste vragen te beantwoorden.

Hoe ruimte heb ik nodig in de tuin?

Bij een geothermische warmtepomp met verticale captatie is er geen probleem, want de leidingen liggen in de diepte. Bij horizontale geothermie heb je voor een doorsnee huis ongeveer 250 m² oppervlakte nodig.

Hoe diep is de boring bij verticale geothermie?

De diepte van de verticale boring hangt af van verschillende factoren: het vereiste verwarmingsvermogen, de ondergrond en de inplanting in de tuin.

Welke verwarmingsinstallatie werkt op geothermie?

Geothermische warmtepompen kunnen op alle verwarmingssystemen aangesloten worden. De voorkeur gaat naar systemen op lage temperatuur zoals vloerverwarming, omdat dit het hoogste rendement oplevert.

Geothermische warmtepompen: gratis offertes

Wil je jezelf verzekeren van een correct uitgevoerde geothermische warmtepomp? En wil je in aanmerking komen voor een premie? Dan kies je best voor een erkend installateur.

Via onderstaand offerteformulier kan je gratis en vrijblijvend offertes aanvragen bij vakmannen in je buurt. Zo kan je prijzen vergelijken en een geothermische warmtepomp aan de beste prijs laten plaatsen.